PEIZAZH PËR FJALË TË VËRTETA

 

Gërshetë e një agimi shpleksej në paq’e qetësi

Përshpërisnin shirat e bardha me qepalla të vesuara

I afrohem shtradhit të bregut – lulet e mashtruara

Çelin, prej vetëtimës fluturon zogu në sytë e mi

 

A futen bjeshkët në pikturë – telakja bjeshkë –

Trajtat e ardhshme shohin arabeskat mahnitëse

Mbi urën ndërmjet buzëve – bulëzave – pahitëse

Në lojën e pandërprerë luan me zell një murgeshë

 

Me duar të zgjatura më lind soneti veshur me blerim

– Ardhja e verës në bebzat e vashës – fjalë e paepur

Trishtili m’i përtërinë vargjet mugëtirës së heshtur

 

Qarkut të mullirit ujem kërkon guaca – shpirtin tim –

Stralli i tim eti me pergamenë qumështi do të ndizet

Peizazhit për fjalët e vërteta telajoja të ngjizet.

 

DREGËZAT PLANETARE

 

Me sy të pafjetur dua t’i shoh dregëzat

Planetare që nëpër lëkurë më janë rropullosur

Speciet e gjora gusht’i shurdhët i ka vrugnosur

Prej lutjeve plagët po përthahen si krekëzat –

 

Në mote të harruara përroi rrjedh si më parë

Nëpër këmishën e përgjakur veshur me vetmi

Me gozhdën e fëmijërisë i përcëllova pa u ngi

Dregëzat planetare i kam mbërthyer me hi e zjarr

 

Nën kafkën e dhelprës i lava me ujë të bekuar

Me dregëzat planetare i mbusha pacërkat boshe

Merimangat e zeza u zhdukën nëpër çdo qoshe

I vara në hatulla – lëkurat nisën për t’u rigjeneruar

 

Dregëzat e zgjeben djalli i mallkuar i urren

Më i duruar se Jobi, vargjet e mia duan fluturim

Ballëlartë eci me ninëza të blerta në çdo agim

Që çdo zemër injoranti me zeher e ushqen.

 

ZOGJTË E ZINJ

 

Do ia kthej zërin gurgullimës zështerrur

Me brigjet e lumit kurrizin ia mbështes qiellit

N’ëndërr me sqepa metali çukisnin rrezet e diellit

Mesditës zogjtë e zinj shpërndarë kam për t’i therrur

 

Që na ngrohnin shikimin kah retë dhe urtësitë

E njoma u mbollë thellë në zemërbardhësinë

Kot shkëpurdha hithërave – pështyra pleqërinë

Zogjtë e zinj takuan veten prapë nëpër fatkeqësitë

 

As n’Anamoravë zogjtë e zinj si kam trashëguar

Shtërgjet gand në kryet tim një gur e kanë lëshuar

Dhe për ta gjetur himnin kurrë të pa kompozuar

Për të ma krisur ballin me legjendën pa u kënduar

 

Zogjtë e zinj kthyen shkrepit pas erës ledhatuese

Me gishtat e rritur çerdhet trukshëm i pastrova

Së tokthi me lumin e palodhur këngë rishtas këndova

Gurgullimës zështerrur i erdhën zërat kumbuese.

 

KËNDIMI I PARË

 

Lajmëtarët e kohës në mungesë i therra përsëri

Se përcollën porosinë e fshehtë për këndim të parë

Nga thundrat e pamëshirës për t’u bërë këngëtarë

– Një zog i përgjumur u përbirua pa vështirësi

 

U nisa me lëmshin e Arianës n’ëndrrën e rinisë

Pas bregut të vështirë – hardhitë portë bardhoshe

Udhambarë! – më thanë – imazhet e mia fatmiroshe

Me atë zjarr të zjarrtë pa harruar pragjet e shtëpisë

 

Këndimi i parë nisi frytin një stine të vështirë

Ç’ju vërsulën laraskat vargjeve me lapërdhitë

Me çakëëërrrima foleve i vunë kllukë tradhëtitë

Çdo verë me lëngatë për to nuk pata mëshirë

 

Këndimi i nisur grafulloi me lirë e tinguj Orfeu

Që nga udhëtimi i parë më ndjek vetëm rrufeja

Oh, as nga gjiri i nënës kurrë s’është mohuar beja

Peng i mbetem vetvetes përherë besnik i këtij dheu…

 

ÇERDHET E PËRDHOSURA

 

Kur lufton i vogli për emër të vet,

            Edhe n’ja k’putësh duart, me zemër t’vret.

Enver Gjerqeku (1928-2008)

 

Desha t’i bëja çerdhet në kikë të një mali

Stinëve të moteve vargjet të rriten në amësim

Hovit të njerëzimit – t’ia shoh hapin – ngadhnjim

Veten ta njësoj me dashuri – rreze t’ju fali –

 

E prisja pranverën e brumosur ma vyshkën prillin

Prej fillimit filluan lulëkuqet t’mi fusin në lak

Përbuzja e paemërtuar – shpagimi lahet me gjak

I vogli del nga përralla me dëshmi kërkon diellin

 

Të mbërthen përdëllimi – dielli rrezon në pafuqi

Sepse në placë të palcës thekshëm të dhemb, e

Fjala e paepur mugtirës së heshtur s’i jep dot ujem

Fëmijës së palindur ninullat i këndohen me dashuri

 

Çerdhet e përdhosura rishtas jam duke i thur

Nëpër cepat e buzëve le të më pikojnë shkumë

Pengjeve të zgjuara kaltëron me valë i thari lumë

Gjurmëve të stërgjyshërve – gjendet ndonjë burrë.

 

JANUSËT E HARESHËM

 

Më ëndrra e andrralla kohën nuk e gjënjej

Të vërtetën edhe kundër vetes e them pa pra

Eci yjve i vogël – udhëtar i jetës – pa mashalla

– Kur më turret inati ndër rrufena kapërcej

 

Fusha nën vetulla të shikon – mali veshët bigë

Secili prej nesh në kurriz e bartë vesin e mushkës

Pas zhburrërimit lëvdata vaftë në p… të krushkës

– Kur gulfon gjaku – helmet rrjedhin rigë-rigë

 

Nga Adami e Eva gjaku kurrë se ndërroi ngjyrën

se: lulëkuqet e jetës rriten në bahçe të dashurisë

edhe matanë sezameve gjurmon udhën e qetësisë

Në këndet e kryqëzuara njeriu e ruan fytyrën

 

Kend se zuri mllefi dhe muzgut i thuri kurorën

Me mjeshtri e regja atë trishtim të çaraveshëm

Me zambakë shfaqen sërisht Janusët e hareshëm

Janusët e dyfishtë asnjëherë se tundën këmborën.

 

POETI I VETËMUAR – YLL ME FANAR

 

Magjepsur për qiell me rrënjën i lidhur tok

Me hirin tokësor dhe të hyjnueshmin këngëtim

Është poet i vetëmuar kufi në të verës ngushëllim

Si flutura e natës e gjetur n’abuzim me një zog –

 

Është poeti thërmi floriri apo e ndezur shkëndi

– Ç’thonë për këtë kristalet, thesaret e mineralet

Kur kokën ma kanosin – zemrën yll ma ndeze ti

Anamorava që deri në grykë m’arinë, ujë s’ndalet

 

Poet i vetëmuar në natyrë, ti rrugën mos e harro

Kur brigjet gjëmojnë heshtjet mua m’i përshtat

Në vetmi koka ime u rrit – lumë i thellë në shtrat

Përgjigju tingull uji rrjedhës me zamare kumbo

 

Poet i vetëmuar – yll me fanar – shoqëruar me stuhi

Në thellësitë kaltëroshe te ti e gjallë zemra rreh

Me dënesje për kokën time deti sogjet i ngreh

Me cunamet e vullkanet, rrathët përndritën shkëndi.

 

Jeta shkrep durime – si meteoriti shpenzohet

Në pluhur kozmik, në grimca imcake shpërndarë

Për tagër një yll i zi në qiell ç’po rri lëvarë

Të liga janë gjasat, dashuria gjakut rigjenerohet.

 

NJË FARË KOHË – ANTIKOHË

 

Ndoshta edhe ne si taravelët do ta përjetojmë

Një farë kohe qesharake atë kohë i çmenduri

vetëm plotësisht të harruar sikur i pagdheduri

do të thotë: pakëz jemi plagosur pastaj vallëzojmë

 

Kërkon muzikë ndërron vetminë me këngën e mjellmës

Në kumin përcëllues gjurma mund të përshkruhet

Që rrakadyllet delikate, vajit të fëmijëve i druhet, se

Çdo gjë merr aktin e shpresës, urnën blu të tjegullës

 

Ndoshta do ta përjetojmë tepër herët këtë antikohë

Kur fillon të shkëlqejë ajo arenë është paksa vonë

Ta quaj Zjarr para të cilit të nesërmen ç’do të thonë

Për ata që do të jetojnë n’amëshim s’do të ketë llohë

 

Do të njihemi në shtegun herak dhe të vetmuar

Me ninëza të përlotura shikojmë vetvrasjen e shiut

Gjarpëri i shtëpisë do përdridhet në duar të litarxhiut

Pafuqishëm do t’i vërsulemi plagës së pashërruar.

 

BUZËQESHJA E ZEZË

 

Po ma drejton buzëqeshjen më të zezë se bloza

Dhe me sytë e urrejtjes ç’po më shigjeton

Çdo gjë timen të vogël me inat po e lakmon

– Ashtu je i lindur, ashtu ta ndjellë dhe loza[1]

 

Mbi shputat e mia i ke hap krahët e mëdhenj

O, miku im i harruar stinëve, pse vjen vërdallë

Sytë më shkrepin dashuri – ninëzat plot mallë

Duart e mia besnike s’durojnë hekura as frenj

 

S’ta përfilli buzëqeshjen, rritur në gurra të cemta

Gishtat më janë ngjeshur në vek të një blerimi

Kur ta shoh buzëqeshjen e zezë ty të rrok trishtimi

Trashëgim e ke smirën nga rrugët e shtrembëta

 

Buzëqeshja jote e zezë në këtë natë të zgorit

Si pluhuri i shtjellës po sillet etshëm dhe pafund

Buzëqeshja jote e zezë: as më mëkon, as më mund

– Me diellna bleruar mbi shpinën e një hamshorit.

 

TA NJOH ATË URREJTJE

 

Ndërmjet asaj drite dhe tokës është dikush

Që po ma shkel me shputa ling ajrin e lehtë

Thembrat e këmbëve të mia ç’po m’i kaçubetë

Në një vesh është burimi, tjetrit derdhja – push

 

Jam lart në cikol, në trajta nxënës i përvujtur

Dielli i qershorit zgërdhihet me eshkë kokës time

Nëpër korridoret e mia endem të gjejë strehime

Kundroj dritën e tromaks natën njësoj i drojtur

 

Njerën dorë ma bart lumi, tjetrën ma rënon era

E kam zemrën e gurtë, ngërdheshjeve s’u habitem

Lehjet e natës së lodhur – hënësinës kacafytem

Ma trazojnë gjumin e lënurur rresht disa pranvera

 

Hëna e thërret të vijë: beronjën e ëndërruar

Me buzëqeshje solemne për endacakun e vrerosur

Zhduke, ore atë shëmti! – urrejtjen e helmosur

Këtu ç’po shkëlqen dielli, tërë pluhuri i grimcuar.

 

LAVDËRUAR QOFTË

 

Lavdëruar qoftë prapshtimi që na prinë

Rrudhave të natës në një mëngjes zhavorri

Ne zgurdullojmë sytë – shkëndija titron unori

Gjatë rritës së bimëve – egërsirat verën e pinë

 

Mallkuar qoftë ai… që futet dihamës njerëzore

Shikimi balsam se lëshon – tutkalliset me kokën

Bredhin bukurive me nxitim qiraxhinjtë për tokën

Kujto ndriçimin, misteret mbijnë njomështore

 

I lavdëruar qoftë… strumbullari i mashtrimit

Lutjet e fëmijëve zbulojnë prejardhje qesharake

Vrapojmë pas luleve nëpër ëndrrat helmarake

Është kujtesë hapësira – yll i djegur i amshimit

 

Lavdëruar qofshin prejardhjet e premtuara

Këto vise nga shekulli në shekull lypin shteg

Gozhdimi i zemrës me kulmarë mbeti në breg

E nisur gjeorgrafia me kthimet e dhëmbëzuara.

 

Në vendlindje,

maj – qershor 2013