Në vitin 2020, Shqipëria kishte 27,9% të të rinjve të grupmoshës 15-29 vjeç që nuk ishin as në punë dhe as në shkollë, sipas INSTAT.
Duke e krahasuar me një renditje të Eurostat, Shqipëria është katërta, pas Turqisë, Malit të Zi, Maqedonisë së Veriut dhe Italisë, me përqindjen më të lartë të të rinjve që as nuk punojnë dhe as nuk mësojnë dhe as nuk janë në ndonjë trajnim (shih grafikun).
Gjatë vitit të kaluar, një në gjashtë të rinj europianë nuk ishin as në shkollë, as në punë, ose 17% e totalit të të rinjve, ndërsa në Shqipëri, afërsisht 1 në 4 të rinj nuk është i zënë as me punë dhe as me studime.
Rezultatet e fundit nga Anketa e Forcës së Punës në BE treguan se pas një trendi në rënie në përqindjen e të rinjve që nuk janë as në punë dhe as në shkollë që nga viti 2013, gjatë vitit 2020 pa një kthesë në rritje për shkak të pandemisë Covid-19.
Normat më të ulëta të të rinjve jo aktivë ishin në Republikën Çeke (5.6% të burrave) dhe në Holandë (9.5% të grave të reja). Në të kundërt, normat më të larta në BE u regjistruan në Itali për burrat dhe gratë e reja, përkatësisht me 24.0% dhe 35.0% që nuk ishin as në punë dhe as në shkollë.
Në të gjitha vendet e Europës, përqindja e femrave të reja as në punë dhe as në shkollë ishte më e lartë se ajo e meshkujve.
Pandemia Covid -19 ka krijuar vështirësi në tregun e punës duke cenuar kryesisht grupet më të prekshme, gratë dhe të rinjtë. Gjatë vitit të kaluar, mbi 12 mijë të rinj shqiptarë humbën punën.
Shumë të rinj që kanë humbur punën janë drejtuar për ndihmë në zyrat e punës. Të dhënat zyrtare tregojnë se në tremujorin e katërt të vitit 2020, ishin të regjistruar të papunë rishtas në zyrat shtetërore të punës rreth 5000 të rinj të moshës 15-29 vjeç.
Të dhëna të tjera sektoriale sugjerojnë se të rinjtë që kanë humbur punën ishin të punësuar në sektorin e shërbimeve dhe bizneseve të lidhura me turizmin, si hotelet, baret dhe restorantet.
Rritja e papunësisë në moshën 15-29 vjeç ndikon për keq trendet e emigracionit në vend, që ishin të larta edhe para krizës pandemike.
Një studim i ekspertëve Gëdeshi dhe King ka identifikuar se, 70% e 20-vjeçarëve dëshironin të largoheshin nga vendi në vitin 2018. Kjo dëshirë për të lënë vendin është më e madhe tek të rinjtë se te grupmoshat e tjera. Shkaqet lidhen me një seri faktorësh socialë dhe ekonomikë, thotë Gëdeshi. /B.Hoxha
