Tregim nga Tahir BEZHANI – Gjakovë
Ishte vere e nxehtë, nuk harrohet lehtë. Temperaturat e larta nuk zbrisnin si për inat të Besnikut. As flladi i mbrëmjes nuk e qetësonte nga gjendja qe e kishte përfshi nga shqetësimet e vapës. Natën vonë e zinte gjumi afër dritares së dhomës, mbuluar me një çarçaf të hollë. Në kokë ndiente zhurmë të paartikuluar, e cila ia ngacmonte nervat natë e ditë. Situata e tërësishme i kishte krijuar një mori kompleksesh, e kishte nxjerrë nga binarët e punëve të rëndomta. Askujt nuk ia thoshte mundimet e brendshme. Kërkonte zgjidhje, ndihmë, por nga kush, me kënd të bisedonte, kur ishte i rrethuar me vetminë. Njeriu për ta mënjanuar nga vetja mllefin që i ngatërrohetthellësive të shpirtit, për të gjetur zgjidhje në morinë e problemeve që të rrethojnë, ka nevojë të ketë pranë mikun, mikun e sinqertë që ia do zemra. Vetëm me mik të tillë zhvillohet biseda,shërohen dhimbjet e brendshme, të cilat të rrinë varë si strajcë buke e çobanit.
Mëngjesi e zuri të dërmuar nga pagjumësia. Me mjaft delikatesë doli në oborrin e shtëpisë, nën hijen e pjergullës së rrushit, e cila ishte e shtrirë për mrekulli në shtratin e saj të drunjtë. Rrezet e diellit kishin përfshirë gjithësinë,ndërsa Besnik Bredhit, i kishte humbur rruga në oborrin e shtëpisë . Nuk dinte se me çfarë pune ta fillonte ditën…
Koha dukej mjaft e qetë, por në kokën e tij frynin furtuna marramendëse. Ndonëse kishte do vite të paluara në kurriz, por megjithatë, jeta në vorbullën e saj mbështjellë gjithfarë ngjarjesh, që të lënë mbresa dhe brenga për gjithë jetën. Në këtë situatë amullie të asaj paradite qershori të nxehtë, vendosi që mos të merej me asnjë punë shtëpie. Shpirti i kërkonte prehje në qetësi absolute dhe vendosi të largohej sa më parë nga shtëpia, pa iu treguar as familjarëve për cakun e tij. Kur doli nga oborri i shtëpisë, e vërejti bashkëshortja, Bukuria ,dhe djali i dytë, Mërgimi. Nuk i folën asgjë, madje as për vajtje ardhje. Kjo ngjau nga se që në mëngjes e kishin parë gjendjen e tij emocionale, lodhjen e dukshme psikike dhe nuk dëshironin që edhe më shumë ta ngarkonin me pyetje tjera.
Ishin mësuar me Besnikun duke parë në atë gjendje kohën e fundit. Ai doli nga oborri, mbylli derën, vuri rripin e sigurisë dhe i dha gaz makinës në një drejtim të papërcaktuar. Gjatë rrugës, kishte aktivizuar radion, dëgjonte muzikë të lehtë qetësuese. Me buzë mbante fitilin e duhanit të ndezur, i cili ia tymonte sytë dhe fytyrën. Shpuza i shkundej mëngëve të këmishës së bardhë, të sapo veshur. Pasi mbarojë fitili e filloi t’ia djegë buzën e poshtme, hapi dritaren dhe e hodhi në tokë, të fikur.
–Po shkoj te kafe “Freskia”- foli me veten, pa lëshuar zë. Aty ndoshta gjej qetësi nga se ajo bufe rrethohet nga pisha të gjata e të shumta. Befas i vajti mendja te miku i tij i fëmijërisë, shokë shkolle e jete. Sikur të kisha fat e të ishte në pushim në këtë muaj të nxehtë qershori.
Vetëm me atë do ia kisha hapur gryken “thesit” të mundimeve të mia. Me askënd tjetër në botë. Ai është burrë i fjalës dhe besës, të kupton mirë dhe përherë është i gatshëm të ndihmojë në zgjidhjen e probleme të jetës. Tërë jetën e desha shumë e pa hile. Së bashku zgjidhnim shumë probleme të jetës. Duke tjerrë penjtë e mendimeve për mikun dhe vlerat e tij, perceptoi figurën e Shpatit, sikur të ishte ulur pranë tij. Me një frymëmarrje të thellë mendoise po i flladiteshin mushkëritë e zjarrmuara.
– Kamerier, ma sjellë një birrë të ftohtë se u kalla, bërtiti Besniku!…
– Menjëherë, i foli kamerieri dhe nuk vonoi,ia hapi tapën birrës mbi tavolinën e Besnikut.
Një erë flladitëse vinte si puhizë freskuese përmes pishave shtatlarta. Luhatja e tyre krijonte flladin qetësues në gjithë trupin dhe mendjen e tij. Nxori nga xhepi pakon me cigare, çakmakun dhe vuri mbi tavolinë. Nga xhepi i djathtë i pantallonave mori telefonin, vuri para vetes dhe filloi duke shikuar adresa të miqve, fotografi me kujtime të jetës. Kur e shikoi foton e Lules, të dashurën e dikurshme, fytyra i moripamje tjetër. I krijoheshin ngjyra ylberi faqeve të zbehta. Sytë i lageshin me tradhtinë e lotëvebefasisht. Më iku edhe kjo-foli me veten! O sa shumë e desha o zot!..
–Sa egoiste është jeta, pëshpëriti Besnik Bredhi.
X X X
Majave të bokave përreth fshatit ,do re të zeza si tymnajë, silleshin si në valle dasmash. Shtriheshin deri te lugina majtas Kodrës së Zezë ,e sërish ngjiteshin lart, lart si shqiponjat në bjeshkët e larta. Besniku maste kohën me sytë e lodhur nga pagjumësia, ndërsa orët e ditës fluturonin njëra pas tjetrës. Dita sikur ishte kacavare atyre majave të djegura nga vapa, dëshmi e ditës së sikletshme. Befas i ra zilja e telefonit . Ndeu se iu rrëqeth trupi nga dridhja e tavolinës. Para se ta hapte shikoi emrin e thirrësit dhe numrin. Kur lexoj emrin e mikut të dashur ,Shpat Thana, sikur i lëvizi diç në tërë trupin e shkërmoqur.
-Alo, ku je o Shpat ?…Po të kërkojnë sytë, mendja e zemra ime o Shpat o!… Ku jeni?
-Kam ardhur në pushim o Besnik . Ka tre ditë, por nuk munda të lajmërohem pa u çmallur sadopak me familjarët e ngushtë.
Besnikun e kishin përfshirë emocione të papërshkruara gëzimi. Kishin kaluar tre vite që nuk ishin takuar mes veti, pa e ndërruar asnjë fjalë.
U larguam, humbëm, u shkapërderdhem nëpër botë, sikur delet kur iu bie ujku në vathë– pëshpëriti në heshtje.
Të pres te kafe “Freskia” o Shpat! A mund të vini se malli më ka marë shumë?…foli Besniku në telefon.
–Patjetër, menjëherë do nisem e për pak kohë do jem aty, iu përgjigj Shpati!
Besniku ishte përdëlle nga lumturia e ardhjes së shokut të jetës në pushime. Rregulloi në çast karriget, ndërroi tavolinë, kaloi nën hijen pishës shtatlartë, në kënd të hotelit, krejt buzë mali, i cili i ngjante një kthine shtëpie. Dëshironte të ishin së bashku e të paparë e dëgjuar nga të tjerët. E kishte marë malli i pa përshkruar. Koha e kaluar ua kishte mbushurkokat e pa zbrazura. Kishin tema për çfarë tëbisedonin , si gjithmonë ,intime e tejet miqësore. Shikimi i kishte mbetur në kahe të rrugës që duhej të vinte Shpati.
-Erdhi me gjasë!
Shikoi një makinë që vezullonte në oborrin e hotelit “Freskia”. Po, po, Shpati duhet të jetë. E njoh regjistrimin e makinës së qytetit ku punon në perëndim. Filloi ecjen në drejtim të makinës. Shpati doli nga makina duke qeshur me të madhe, i hareshëm dhe tejet i gëzuar.
Sa gjatë u ngrykuan mes veti, deri në përmallim lotues!…
Pas bisedave njoftuese për gjendjen e familjeve të tyre, sikur se u shpenzuan fjalët dhe filluan të shikonin njëri tjetrin përballas.
-Besnik, më dukesh tejet i lodhur, i sfilitur, çfarë ke, më thuaj? – foli Shpat Thana.
-Ka një muaj që jam kështu Shpat. Ka një muaj që nuk flë, jam tejet i mërzitur, i lodhur. Bile, i parregullt edhe në familje…
-E Pse miku im ,pse, çfarë ke, më thuaj ta ndaj me ty, si gjithmonë, gëzimin e hidhërimin!…
-Gjatë kam pritur të takoj dhe të rrëfej brengen time Shpat. Ti e din se mes veti kemi biseduar shumë tema të nxehta në jetë, i kemi ndihmuar njëri tjetrit skajshmërisht, por ti mu largove n ‘atë gyrbet të mallkuar, mbeta vetëm e krahëthyer.Tani dëgjoje mirë rrëfimin tim, hallin e vonshëm i cili do tingëllojë si një këmbanë pas kohe por…
-Para ca ditësh, përafërsisht një muaj, pranova një telefonatë anonime dhe lajmin e hidhur se kishte vdekë Lulja, ajo mikesha e viteve të këndshme të jetës, e din, të kam pas rrëfyer ngjarjen…
U mërzita fort, ndjeva dhimbje deri ne shpirte. Telefonuesi më foli se ajo, Lulja, kishte vdekë nga virusi i pandemisë para dy vitesh. E kishin gjetur ,(nuk dij se nga kush),të shkruar në fletore të saj, në ditar jete, si porosi, të më njoftojnë, por pas një apo dy vitesh. Ata e përmbushen amanetin e saj, më njoftuan saktë , por lëmshi i dhimbjes vazhdon të sillet si zjarr brenda shpirtit tim…
E kam dashur fort Shpat. Ishim në lidhje që nga mosha e re, por ndërprerja pati ardhur pa dëshirën e asnjërit, fatet e jetës na përplasen të dyve, ndodhi ndarja ..
Vazhduam befas në një moshë tjetër, akoma më zjarrshëm, për shumë vite. Nga bisedat e shumta me te, kuptova se ajo kishte pasur ndrydhje të papërshkruara në jetën e saj. Të dhimbshme fort... Në luftë kishte pas humbur bashkëshortin dhe djalin e vetëm. Kishte mbetur si qyqe mali e vetme.
Ishte një ritakim ne rrethana përrallore, i papërshkruar e me lot të shkrumbuar. Ashtu si ishte, më patë thënë: “ vetëm ti mund të më bësh të lumtur këtë pjesë të jetës”. Kam vuajtur gjatë për ty. Pastaj më pati thënë: “je shpirti i gëzimeve të mia”!…E dinte se jam familjar, por sojnikja më pat porositë: “kurrë mos ia kthe shpinën familjes, duam si pasuri të rifituar!…”
Dhe, vërtetë Shpat, kaluam mrekullueshëm vite të tëra duke përjetuar për të dytën herë me radhë rininë tonë….Më bëhet se e shikoj edhe sot në dritare, në pritje e përcjellje. Po, po! Ajo akoma qëndron aty!… Ishte fantastike në çdo kuptim…Nuk ishte e bukur, por ishte e mirë, fort e ëmbël.. Ndoshta dashuria e bënë njeriun budalla. Mendoj se edhe të tillët kanë të drejtë të dashurojnë. Dashuria hap kapakun e dhimbjes. Dhimbja ve në lëvizje gjithë energjinë pozitive njerëzore…Çfarë i duhet njeriu në jetë më shumë se ajri e dashuria?!.
Nuk e harroj kurrë Shpat!. Shpesh e shoh edhe në ëndërr: “ Pse më tradhtove?… më tha!. Sa isha ndjerë i mërzitur o Shpat! Por, ajo pikërisht, në atë kohë ëndrre, kishte pas ndërruar jetë me gjasë, në kohë pandemie. Virusi i pandemisë e mori të gjorën! Pandemia që tronditi boten, na e ndërpreu përgjithmonëëndrrën…Sikur të kisha mundur të veja lule mbi varrin e Lules sime!… Asaj nuk i treten eshtërat pa lulet e mia mbi kokën e saj!…
-Ndal, ndal Besnik! Mos filozofo shumë për dashurinë!. Pse e ke hedhur gjithë atë zjarr mbivete? Nuk bën mirë nëse kështu mendon të vazhdosh. Unë të kuptoj në çdo aspekt, t’i kuptoj dhimbjet tua, sinqeritetin si pjesë të jetës, por, ama, kujdes, ke pjestarë në jetën tënde, ke familjen….Jeta i ka baticat e zbaticat e saja, por ti duhet të rrugëtosh atyre shtigjeve që shtegtojnë të mençurit Besnik!…Largoje dhimbjen si funksion i imagjinatës, miku im!…Një shpirt njeriu që ngitet në qiell përgjithmonë, nuk mund ta zbresë askush në këtë jetë. Nuk ka ngjarë kurrë. Lere dashurinë të mbyllur në kutinë e kujtesës, dhimbjen shkrije në këngë të shpirtit. Pajtohu!…
Besniku ishte shtangur duke dëgjuar bisedën e Shpatit. Kishte hapur sytë, veshët e mendjen për çdo fjalë të thënë nga miku i tij i përzemërt.Fjalët e tij ia kishin ekuilibruar gjithë mendjen e futur terrinave të imagjinatës, ndoshta, irracionale.
-Gëzuar Besnik! Shëndet e të mira ty me familjen tënde! U takofshim gjithmonë për gëzime familjare, foli Shpati duke ngritur dollinë e takimit me mikun e shokun e jetës.
E pabesuar se sa kishte ndikuar pozitivisht ajo bisedë e sinqertë në rrethanat e rënduara të momentit ndaj Besnikut. Tani i dukej vetja një tjetër njeri, mik, shok, familjarë, personalitet, krejt një tjetër….
Çdo veprim mbi mundësinë e zotërimit të situatës fizike e mendore, të hedhë në rrjedha jete të gabuara, të cilat e ke vështirë t’i mbash nën kontrollin e arsyes…foli me veten Besniku…
Dita iku shpejtë duke ia lënë radhën natës me ndriçimin e yjeve dhe rrezeve të hënës...
Si në ëndërr, Besniku përfytyroi Lulen duke i thënë: “lamtumirë dashuria ime e paharruar….!”
