Paraprakisht, dëshiroj të uroj përzemërsisht mbarëshqiptarët: “Gëzuar 110 vjetorin e pamvarësisë si dhe 78 vjetorin e çlirimitnga okupatorët nazifashist”.

Po ashtu, në këtë atmosferë festimesh, dëshiroj të përsëris: “PËRULJEN për martirët që me pushkë dhe me penë janë flijuar për pamvarësinë, çlirimin si dhe për vlerat perëndimore;NDERIMIN për veteranët dhe familjarët e tyre që pa dallim feje, bindjesh politike dhe krahine  j‘u bashkuan fitimtarëve të koalicionit antifashist në Luftën e II, duke shkruar një histori lavdie për kombin; MIRËNJOHJE për ushtarakët që me përkushtim shëmbullor vijojnë të sakrifikojnë për mbrojtjen e interesavekombëtare dhe vlerave Euruatlantike”.

Nga ana tjetër, e gjej tërësisht të padenjë, në mos cinike që në vend kjo ngjarje të shërbente për të mjekuar plagët, ndërtuarpaqen dhe pajtimin mes qytetarëve, 78 vjet pas çlirimit dhe 30 vjet pas përmbysjes së regjimit komunist, shoqëria vijon të mbahete kacafytur në një betejë me ndasi ekstreme!

Ndërsa është e sigurt se Shqiptarëve nuk ju ka shërbyer, pyetjambetet e thjeshtë: “kujt i ka shërbyer dhe për axhendën e kujt riciklohet çdo fund nëndori kjo luftë bollshevikësh dhepolitikanësh zullumqarë?

Po ashtu, jo pa qëllim sjell në vëmendje, qëndrimin e atdhetarit të përkushtuar, shtetarit (ish-Kryeministër) mëndjehapur, Mehdi Bej Frashëri, i cili më 7 Prill 1939, në Radio Tirana, mbasi i bëri thirrje popullit shqiptar që “të ngrihej me armë kundër pushtimitjudrejtua Musolinit: “Nga hiri i shpirtit të Skënderbeut, ju bëjmë thirrje mos ta cënoni pavarësinë e Shqipërisë, përndryshe, armata juaj fashiste do të kalojë vetëm mbi kufomat e burrave dhe grave të këtij vendi”.

Thënë këtë, do të ishte shumë e padrejtë të mos përulemi me të njëjtin nderim edhe para dhjetëra-mijëra shqiptarëve po ashtu, kanë dhënë gjithçka për pavarësinë, çlirimin dhe vlerat perendimore, por u vranë, u burgosën dhe u persekutuan brutalisht nga regjimi komunist mbas Nëndorit 1944.

Së dyti, fatëkeqësisht 78 vjet mbas çlirimit nga nazifashistët nuk është gjetur ende paqe mes shqiptarëve. Por gjithësesi ështëbesoj e qartë për Shqiptarët se edhe 32 vjet pas përmbysjes së komunizmit dhe 13 vjet mbas anëtarësimit në NATO, beteja e stalingradit për datën e çlirimitnuk kajë me nderimin e dëshmorëve dhe as çlirimtarëve, por vetëm me luftën mes skalioneve/Partive politike për të frymëzuar ushtrinë e nostalgjikëve, militantëve dhe sekserëve të pushtetit në betejat elektorale të radhës, për të vjedhur votat si dhe marrë me çdo çmim pushtetin!

Nëpërmjet këtij opinioni, nuk po bëj as historianin, as analistin e gjithëdijshëm, thjesht po përpiqem të kontribuoj me sa mundempër zgjuar vetëdijen e shoqërisë rreth të vërtetave dhe vleravei bashkojnë dhe pajtojnë shqiptarët mes vedit.

Thënë sa më sipër, ndërtimin e një platforme të pajtimit,bashkëjetesës mes shqiptarëve, stabilitetit demokratik të shoqërisë, paqes, solidaritetit dhe tolerancës, kurresesi nuk e gjej të pamundur, por një mision fisnik, përgjegjësi kombëtare dhe detyrim shtetëror njëherësh.

Por insistoj edhe më fortë se ilaçi më i mirë për pajtimin dhe paqen janë të vërtetat mbi vlerati bashkojnë jo që i ndajnë shqiptarët.

treti, prandaj qëllimi i këtij opinioni është të indetifikoj një paketë të vërtetash/ilaçesh dhe vlerash gjithëpranuara për sa i përket çlirimit të vendit nga okupatorët nazifashist:

E vërteta/Ilaçi nr. 1: përtej kundërshtive për detajet (ditën, natën, datën, orën, etj) çlirimi i vendit nga pushtuesit nazifashist mbetet një ngjarje me peshë në historinë tonë kombëtare. Ende shpresoj se kjo ngjarje do duhej/t të shërbejë jo për të ndarë shqiptarët sipas interesave të politikanëve, por si “ilaç për të mjekuar plagët e luftēs,ndërtuar paqen, kohezionin ndërqytetar, si dhe për të ndriçuar arsyen në udhëtimin drejt perspektivës Euroatlantike të Shqipërisë.

Duke pranuar këtë, duhen mëshiruar mohuesit e luftës NÇL si dhe çdo shtrembërim minon përpjekjet për paqe dhe pajtim kombëtar.

E vërteta/Ilaçi nr. 2: besoj mbetet vlerë përbashkuese dhe krenari legjitime që Shqipëria jonë e vogël ju bashkua koaliconitmadh të fitimtarëve, e vërtetë e konfirmuar nga Henry Kissinger në librin Diplomacy: Shqipëria ishte një ndër të vetmet vende që u vetëçlirua pa prezencën e Ushtrisë së Kuqe, ose aleatëve perëndimorë.

E vërteta/Ilaçi nr. 3: vetëdije kombëtare mbi ekzagjerimetfolklorike historisë së shkruar nga diktatori – Hoxha mbi Luftën Nacionalçlirimtare, si dhe pendesë fisnike për vrasjet, burgosjet, denigrimin dhe luftën e klasave ndaj jo vetëm kundërshtarëve por edhe bashkëluftëtarëve.

E vërteta/Ilaçi nr. 4: përtej vlerave të luftës na duhet ta pranojmë se vendet e vogla si Shqipëria, do vijojnë ta kenë të pamundur të vetëpërcaktojnë fatet gjeopolitike.

Kështu rreshtimi i Shqipërisë kampin lindor (nën sundiminStalinist), nuk u realizua as nga prezenca fizike e Ushtrisë se Kuqe, as nga e drejta e vetëvendosjes por nga dakordësia efuqivemëdha. Si e tillë, rreshtimi me lindjen komuniste, as ijep kredite, as i mitizon, as i fajëson as i shfajëson aktorëtpolitik dhe pushtetarët e kohës.

Shpresojgjithëpranohet kontributi i Shqipërisë ishtemodest pikturën e madhe luftës II-të botërore, ose thjeshtë, Shqipëria do ishte çliruar gjithësesi jo vonë se 8maji 1945.

E vërteta/Ilaçi nr. 5: është fakt i hidhur por do duhetpranohet se mbas çlirimit vendit nëntor 1944, regjimikomunist u instalua edhe Shqipëri: “U mori jetën, pronën, të drejtën e fjalës dhe besimit Zot shqiptarëve”.

Pa pranuar qetësisht këtëvërtetë kriminale, pa kërkuar faljeshtetërore dhe pendesë njerëzore për vrasjet, burgosjet dheinternimet, ndërtimi i paqes dhe pajtimi kombëtarmes sho-shoqit jo vetëm për datën e çlirimit do të vijojë mbetetmision i vështirë, përmos thënë i pamundur.

E vërteta/Ilaçi nr. 6: për hatër vërtetës, duhetrikthyershiriti i kujtesës”, se aplikimi i modelit bolshevikdiktaturës proletariatit, sigurisht nuk ishte vetëm dorën e aktorëve lokalëPartisë Komuniste. Kështu, diskutimet histerike mbi historinë:sikur Ballikishte bashkëpunuar me partizanët apo Mukjaishte e suksesshme ..?!” dhe përrallatilla, nuk do kishinndryshuar as kufijtë, as rreshtimin e Shqipërisë Lindje dhe as krimet e regjimit përgjatë 45 viteve.

E vërteta/Ilaçi nr. 7: shpresojnjihet gjerësisht fakti se, shumicën dërrmuesevendevesunduara ngamodelistalinist” u aplikua dënimi i krimevekomunizmit, iUdhëheqësit Suprem dhe aktorëvekohës : “ByronëPolitike, drejtuesveHetuesisë dhe Sigurimit kriminalShtetit”. Me apo padrejtë, Shqipërisë, si vend i vogël i’uimponua një qasje, e butë nga rasti i Rumanisë etj, ndoshtapasi vëllavrasja nuk do t’i shërbente askujt. Gjithsesi, mësimi ipërbotshëm i historisë është se ngjarjet makabre lihen harresë, rrezikojnëpërsëriten.(Forgive, but do not forget)!

E vërteta/Ilaçi nr. 8: konflikti 30 vjeçar, gati banal: “për ditëndhe orën ushtari fundit nazist kapërceu kufirin këmbë oseme zvarritje Hanin e Hotit, nuk riciklohet përrespektuar luftën, por përshtrënguar radhët e votuesvekamikazë rreth partisë dhe Pushtetarëve radhës.

Vetëm kështu mund ta justifikosh këmbënguljen për 29 Nëntorin, datë e cila për 78 vjet por edhe pas 30 vitesh vijon t’imbajëndarë dhe duke u kacafytur shqiptarët.

Për keq, kjo datë, qoftë edhe rastësisht mbart simbolikeantishqiptare, pasi ishte njëprovë” e luftës për pushtet dhevasalitetit diktatorit E. Hoxha, përnjehësuar ditën e çlirimitShqipërisë me festën e Federatës Jugosllavisë (shpallur ngaMarshalli Tito, me 29 nëntor 1943)!

Në përmbledhje, me përulësinë e një eksperti për SigurinëKombëtare, Rajonin & NATO-n,vënd një date që 78 pas çlirimit nuk prodhoi paqe por thelloi konfliktin mes shqiptarëve, do të sygjeroja:

Opsioni 1 = data 17 Nëntor 1944 (çlirimi i Tiranës), e cila besojdo gjente kohezion qytetar dhe konsensus të gjerë. Për mëtepër, me definicion ndërkombëtar: “Dita zyrtare e çlirimitnjëvendi është data kur është ulur flamuri i pushtuesit kryeqytetdhe institucionet qëndrore dhe vend të tij është ngriturzyrtarisht flamuri kombëtar!

Opsioni 2 = data 8 Maj 1945, ose bashkimi me ditën e fitores mbi fashizmin nga koalicioni i fitimtarëve. Nēnvizoj se këtë datëçlirimi e kanë aplikuar më shumë se gjysma e vendeve tjera të lindjes, mbasi ato u anëtarësuan në NATO.

Në shte, besoj fortë se sejcila nga këto dy data, jo vetëm do mjekonte plagët e konfliktualitetin dhe bënte nder luftës NÇLpor do kontribuonte për ndertimin e paqes së munguar për 78vjet si dhe pajtimin kombëtar rreth datës çlirimin dhe jo vetēm.

Për të qartësuar keqkuptimet dhe qetësuar (nëse ka) të lënduarit nga ky këndvështrim, dëshiroj të përsëris përuljen për dëshmorëtnë shekuj kanë dhë jetën, për pamvarësinë, çlirimin ngapushtuesit si dhe që kontribuuan me sakrifica dhe përkushtim shembullor për ndërtimin e paqes dhe mbjelljen e vlerave perëndimore edhe Shqipëri.

* Ekpert për Sigurinë Kombëtare & NATOs,

Zv/President i KëshillitAtlantikut, si & Ish:

Këshilltar Ushtarak i PresidentitRSh;

Zv/ShShPFA & Përfaqësues i RSh NATO.