Nga Beqir SINA – New York
WASHINGTON D.C: Renditjet presidenciale kanë tendencë të jenë subjektive dhe ndarëse, por ato gjithashtu ofrojnë një informacion të vlefshëm se si pikëpamjet historike të presidentëve evoluojnë me kalimin e kohës.
Në një sondazh të kohëve të fundit, pothuajse 200 studiues të shkencave politike renditën presidentët amerikanë në një shkallë prej 0-100, nga dështimi (zero) në mesatare (50) deri në të madhe (100). Gjithsej janë mesatarisht për secilin president dhe renditen nga më të lartat në më të ultat.
Shumica e 170 të anketuarve – afërsisht 57% – janë identifikuar si demokratë në votën për Presidentët më të mirë. Vetëm 13% e tyre ishin republikanë, ndërsa 27% ishin nga të pavarurit, dhe 3% zgjodhën të tjerë. Kampionimi i anuar dhe fakti se Presidenti Donald Trump është në mes të vitit të tij në detyrë e vështirëson krahasimin e saktë me presidentët e mëparshëm. Dhe, nuk ka vlerësim deri në përfundim të këtij mandate, thanë shkenctarët politik amerikan.
Por, edhe në një votim anësor midis republikanëve, Trump u rendit mjaft i pafavorshëm. Të anketuarit që identifikuan si republikanë apo konservatorë renditën Trump të 40-in nga 44 presidentë..
Këtu janë presidentët më të mëdhenj të SHBA, renditur sipas votime të anëtarëve aktualë dhe të fundit të Shoqatës Amerikane të Shkencave Politike:
1. Abraham Lincoln (1861-1865)
Vendimi i parë i Lincoln në sondazhin C-SPAN është për shkak të vlerësimeve të larta në të gjithë bordin, por historianët e mbajnë atë në vlerësimin më të lartë për udhëheqjen e krizave. Ai udhëhoqi vendin përmes një prej periudhave më të vështira të saj, Luftës Civile, dhe në vitin 1863 nënshkroi Proklamatën e Emancipimit duke liruar skllevërit.
2. George Washington (1789-1797)
Presidenti i parë i vendit renditet mbi të gjithë të tjerët për autoritetin moral, menaxhimin ekonomik dhe performancën e përgjithshme brenda kontekstit të kohës së tij. Washington luftoi fort për Kushtetutën, duke ndjerë se artikujt e Konfederatës nuk funksiononin mirë për vendin. Ai ishte i zhgënjyer për të parë vendin duke u bërë më i ndarë politikisht në fund të mandatit të tij të parë dhe duke vendosur një precedent duke zgjedhur të tërhiqej pas termit të dytë të tij.
3. Franklin D. Roosevelt (1933-1945)
Historianët e lavdërojnë Franklin D. Roosevelt për aftësitë e tij në bindje publike, duke renditur atë së pari midis të gjithë presidentëve në atë kategori. Ai gjithashtu u rendit i pari në trajtimin e marrëdhënieve me jashtë. FDR mori presidencën gjatë më të keqit term në Shtëpinë e Bardhë. Ai u fut në Shtëpinë e Bardhë gjatë periudhes së Depresionit të Madh, por siguroi popullin amerikan: “E vetmja gjë që duhet të kemi frikë është vetë frika”. Ai gjithashtu udhëhoqi SHBA-në nëpërmjet viteve të rrezikshme të Luftës së Dytë Botërore.
4. Theodore “Teddy” Roosevelt (1901-1909)
Theodore Roosevelt renditet lartë për bindje publike. Vetëm 42 vjeç kur ai u bë presidenti më i ri në historinë e kombit, ai pati eksitim dhe energji për të bindur Kongresin për të kaluar reforma progresive dhe një politikë të fortë të jashtme – të ilustruar me moton e tij: “Flisni butësisht dhe mbani një shkop të madh”. Ai i mbikqyri zgjerimin e infrakstrutës dhe parqeve kombëtare të Amerikës. Është konsideruar presidenti i autostradave, që megjithse me një kosto të lart athere bëri që edhe sot e kësaj dite, Autostradat – rrugët e Amerikës, janë ato që ndërtojë Presidenti Theodore “Teddy” Roosevelt.
5. Dwight D. Eisenhower (1953-1961)
Eisenhower u ngrit nga vendi i 9-të në renditjen në vitin 2000 në vendin e 5-të në vitin 2017, kryesisht për shkak të një pikëpamje gjithnjë e më të favorshme për udhëheqjen e tij të krizës. Energjitë e Eisenhower ishin kryesisht të përkushtuar për lehtësimin e tensioneve të Luftës së Ftohtë. Ai mori një armëpushim pas viteve të luftës në Kore, i “shkatërroi” forcat e armatosura të SHBA dhe dërgoi trupa federale për të zbatuar një urdhër të gjykatës, duke i shmangur shkollat ??publike në Little Rock, Arkansas.
6. Harry Truman (1945-1953)
Truman fiton lavdërime nga historianët për udhëheqjen e tij të krizës. Pas V-E Day, kur Japonia refuzoi të dorëzohej, ai urdhëroi që bomba atomike të hidhej në Hiroshima dhe Nagasaki, më në fund duke i dhënë fund Luftës së Dytë Botërore në Paqësor. Menjëherë pas kësaj, Truman ndoqi nënshkrimin e Kartës së Kombeve të Bashkuara, e themeluar për të ruajtur paqen.
7. Thomas Jefferson (1801-1809)
Jefferson u rendit më i larti për vizionin e tij dhe vendosjen e rendit të ditës. Ai ishte autori kryesor i Deklaratës së Pavarësisë, dhe gjatë presidencës së tij ai fitoi Territorin e Luizianës, duke zgjeruar gjerësisht madhësinë e vendit dhe uli borxhin kombëtar me një të tretën.
8. John F. Kennedy (1961-1963)
Historianët e kreditojnë Kennedyn më shumë për aftësitë e tij në bindjen publike dhe vizionin e tij. Ai gjithashtu vlerëson mirë për menaxhimin e krizave dhe trajtimin e marrëdhënieve ndërkombëtare. Ai ishte që “ngriti” në dorë kundra sovjetikëve BRSS, dhe me sukses shpëtoi Krizën Kubane të Raketave, u zotua të dergonte një astronaut amerikan në hënë dhe të shtynte vendin për përparim në të drejtat civile. Barzinë kudo mes të zinjëve të bardhve. Ai u vra në detyrë.
9. Ronald Reagan (1981-1989)
Regani i renditur në sondazhin C-SPAN është rritur vazhdimisht që nga viti 2000, kryesisht për shkak të pikëpamjeve më pozitive të menaxhimit të tij ekonomik dhe udhëheqjes së krizës politike – Luftes se Ftohte – rrezimin e Murit te Berlinit dhe rënjen e komunizmit ne Europen Lindore. Ai gjithashtu shënoi një luftë politike jashtëzakonisht politike duke fituar atë, për aftësitë e bindjes publike dhe vendosjen e axhendës kombëtare.Duke punuar me Kongresin, Reagan ishte në gjendje të kalonte legjislacionin që nxiti rritjen ekonomike dhe forconte mbrojtjen kombëtare, duke avancuar vizionin e tij të “paqes përmes forcës” gjatë viteve që çuan deri në fund të Luftës së Ftohtë, me rënjen përfundimtare të komunizmit.
10. Lyndon Johnson (1963-1969)
Xhonson kryeson listat për përpjekjet e tij në ndjekjen e drejtësisë së barabartë për të gjithë amerikanët.Duke marrë detyrën pas vrasjes së John F. Kennedy, Johnson siguroi miratimin e një projektligji të rëndësishëm për të drejtat civile. Ai i kërkoi vendit “të ndërtonte një shoqëri të madhe, një vend ku kuptimi i jetës së njeriut përputhet me mrekullitë e punës së njeriut”, e cila u bë axhenda e tij, duke rezultuar në Medicare për të moshuarit, rritjen e ndihmës për edukimin dhe programet kundër varfërisë.
11. Woodrow Wilson (1913-1921)
Wilson vlerësohet më shumë për vizionin dhe aftësinë e tij për të vendosur një axhendë tjeter nga parardhesit e tij në Shtëpinë e Bardhë. Ai kaloi shumë pjesë të legjislacionit të rëndësishëm përmes Kongresit dhe në vitin 1917 e bindte Kongresin se Amerika nuk mund të qëndronte më neutrale në Luftën e Parë Botërore.
12. Barack Obama (2009-2017)
Obama renditet në vendin e 12 në listën e C-SPAN Televizionit të vetem në Capitol Hill – Washington D.C. Historianët presidencialë e vlerësuan atë shumë për të ndjekur drejtësinë e barabartë dhe për aftësitë e tij në bindjen publike. Përfundimi i politikave të brendshme të vendit, Akti i Affordable Care, i njohur gjithashtu si Obamacare, ishte jo popullor me republikanët, por mbulimin e sigurimit shëndetësor të zgjeruar për 20 milionë amerikanë. Administrata e tij ndihmoi në udhëheqjen e vendit përmes recesionit të madh dhe shpëtoi industrinë e automobilëve të SHBA. Historianët në sondazhin C-SPAN i dhanë atij shenja të dobëta për marrëdhëniet e tij me Kongresin dhe marrëdhëniet ndërkombëtare.
13. James Monroe (1817-1825)
Historianët përgëzuan Monroe më shumë për marrëdhëniet e tij të zjarrta ndërkombëtare. Ai krijoi Doktrinën Monroe, e cila paralajmëroi kombet evropiane të mos kolonizojnë ose të ndërhyjnë në hemisferën perëndimore.
14. James K. Polk (1845-1849)
Polk renditet më i lartë për vizionin e tij dhe aftësitë për vendosjen e axhendës Polk në Shtëpinë e Bardhë kur ai erdhi në fuqi. Nën udhëheqjen e Polk, SHBA bleu më shumë se 800,000 kilometra katrorë të tokës perëndimore, duke zgjeruar kufirin e saj në Oqeanin Paqësor.
15. Bill Clinton (1993-2001)
Renditja e Clinton mbas përfundimit të dy tremave në Shtëpinë e Bardhë, u hodh nga vendi i 21-të në vendin e 15-të në sondazhin e historianëve C-SPAN ndërmjet viteve 2000 dhe 2017. Mirëpo, vlerësimi i tij më i lartë është në bindje publike. Clintoni ishte demokrat i parë që nga Franklin D. Roosevelt për të fituar një mandat të dytë, dhe ndër të tjera pati arritjet e tij: propozoi buxhetin e parë të balancuar në dekada dhe arriti një suficit buxhetor. Në mandatin e tij të dytë ai u përball me fajësinë për ndërlidhjen e tij me një afer interne në Shtëpinë e Bardhë, marrëdhënie imtime jashtëmartesore, me një vajzë të re, ish sekretaren e tij, por u lirua nga fajësia mbsi votoi Senati.
16. William McKinley (1897-1901)
Historianët i japin McKinley shenja të larta për aftësitë e tij të bindjes publike. Ai miratoi tarifën më të lartë mbrojtëse në histori, dhe nën udhëheqjen e tij Amerika përjetoi një bum industrial. Ai gjithashtu udhëhoqi vendin përmes Luftës Spanjoll-Amerikane, në të cilën SHBA-të pushtuan flotën spanjolle në Kubë, morën Manilën në Filipine dhe pushtuan Porto Riko. Ai u vra nga një anarkist më pak se një vit në perfundim të mandatit e tij të dytë.
17. James Madison (1809-1817)
Madison u rendit më i larti për autoritetin e tij moral. Ai shpalli luftë kundër Britanisë së Madhe në 1812. Amerikanët e konsideruan luftën si një sukses, duke çuar në një periudhë nacionalizmi në rritje.
18. Andrew Jackson (1829-1837)
Historianët e vlerësojnë Jackson shumë për aftësitë e tij të bindjes publike. Ai zhvilloi një betejë politike kundër Bankës së Nivelit të Dytë të Shteteve të Bashkuara, një kompani private që funksiononte pothuajse si një monopol i sponsorizuar nga qeveria. Elektorati amerikan mbështeti gjerësisht pikëpamjet e Jackson dhe i dha atij një fitore të madhe elektorale për mandatin e tij të dytë.
19. John Adams (1797-1801)
Adams renditej më i larti për autoritetin e tij moral dhe trajtimin e marrëdhënieve ndërkombëtare.Pavarësisht armiqësive në rritje me Francën, Adams kurrë nuk bëri thirrje për luftë dhe ka punuar përmes negociatave për të sjellë një marrëveshje paqeje.
20. George H.W. Bush (1989-1993)
Historianët dhanë vlerësime të larta për Bushin për trajtimin e marrëdhënieve ndërkombëtare. Bush e udhëhoqi vendin përmes përfundimit të Luftës së Ftohtë dhe udhëhoqi një koalicion për të çliruar Kuvajtin pas pushtimit të Sadam Huseinit.
