GURI I SHPU’M

 

Gratë beronja ndër përbirime

kërkojnë fatin, këndojnë ninulla

për foshnjet e palindura…

 

Në mitrën e livadheve rri perforim me kurorë vetmie –

Dobiç i truar rreziku është në të vonuarit e magjisë,

Emri yt zjarrtiset në ëndrra – në ujësirë përjetësie

Që ndillet në dëshirë, në rrufena si dënesje e fëmisë.

 

Vinin të pangime etshëm ta njomnin gjirin për miradë

Në unaza shprese – ndër shtatë përbirime fshihej fati

Tri stinëve të plleshme hatërmbajtëse kthenin mirjadë

Gurrë e pangushëlluar malli, në lot çurg mbytej shtrati

 

Venin e vinin gratë beronja me drithërimë në zemër

Dëshira gërryen shpirtin; hurbas s’mbarset ibërshimi

Me ofshet e gurit dhembja afrohej pa shkelur në thembër –

Për të lëvizur nisma e re ngjizja s’nis nga fundi e thërrimi

 

Për ethet e gurit arsyen  mendonte okarina jeh në heshtje

Në të diellit fluror! Bredh ankthshëm rrufeja butë – butë

Visarona zgjonte ndiesi që shpiejnë në legjendë pa mekje

E qenë domosdoshmëri lindjesimi në përsiatjen e rrudhtë

 

KRONI I ILAÇIT

– Të verbërit kërkojnë dritën

çdo ditë duke i larë sytë para

agmisë.

 

Kjo ka ngjarë kaherë vrundull në ballin e fushës së mirë –

Në zemrën e strallit të verës kur plaste mallë i gjakimit,

Fshehur n’gishtrinjtë e lulebjeshkës zambak ende pa mbirë

Në damarë ndjelljesh shëruese vesa i qeshi amshimit.

 

Durimit fort i erdhi keq kur dhembjen eshka kaploi…

Mellinës i ndriti balli si oazë stolisur me bukureza,

Najada dhuratën e mirësisë asnjë çast s’e frenoi

Se qepallat u hapën me shakoni pa terratisje në bebëza

 

Humbëtirën e legjendës sorkadhja me thundra e mbjell

Gjuhë e madhërishme mori guximin, klithi në hapësirë

Nga fillimi porositë e blerta në visore janë mbështjell’

Ndërmjet shpresës e zemrës ilaçi nxorri kokën e vdirrë.

 

Kush e di cili u kthye pas atakut: kulçedra apo dragoi?

Shqim brigjet e përgjumura zgjoheshin, shkrepte zemërimi.

Në jone të vazhdueshme i magjepsur seç vrulloj kroi.

Seç ngushëlloi trishtueshëm përjetësisht stolis gjelbërimi.

 

GUR’T E AK’LLIT

– Tre gurë që kurrë si përshkon

dielli në stinët e motit.

 

Dridheshin si trenjakë në lashtësi t’ngricës e t’neverisë

Thuase në ju ruhej zikzak zakoni i fosileve të fshehura.

Kumbonte djersa e acarit vrerë me gojën e pangopësisë

Për t’i kafshuar rrudhat e pezmatuara në ju të shprehura.

 

Si relikte të rralla ruani buzët e njoma të pranverës,

Në rrjetat e acarit përplitej lulja (lodër) ndrydhur nyje;

Janë të gatshëm për t’i lënë prangat pragut të derës

Vetëm të çelte një mesditë në ndonjë gjurmë drejtësie

 

Nën lëkurë të shekujve dielli shpesh u kthye në gjakim,

Në ju jetoi mallkimi i lashtë duke fshehur emrin e vet…

Në ju pranverat rrudhën ballin, sytë i dehën në përflim,

Eoli i trazonte erërat, kaprolli hapin dikah nisi ta qet…

 

Koha i gjasonte vetes, eshtrat dëshironin dramë të trilluar

Dënes e hershme një thikë blerimi në zemër që qe murosur

Ndër legjenda të reja ujërat krijuan trimëri të sheshuar

Egërshani i trishtimit një natë në ju gurë qe trullosur!

 

Vjeshtë, 1979

Verë, 2012

GUR’T E ÇIK’S

(motiv i flijimit)

 

Ç’ti bëj rrëfimit që fillin e vet e do të qartë!

– Koha e shkuar flet e flet për një trim të robëruar

Për mëmëdheun e dhembjes – stërdigjej zemërzjarrtë

Si mungoi guximi në ninëza – vdekjen duke sfiduar

 

Robëruesit nxorrën reng e peng shpatijeve të Nefellës,

– Kush i bartë këta tre gurë hata në cikol të kodrës?!

…Gurët rrinin si lubi rrokullisur thellë prej shpellës!…

Unë, jehoi zëri i motrës, ia ndali rreptë zhurmën lodrës

 

Pushuan fare lodrat, t’irnosur zabitët shikonin me habi,

Shpatat i nxorrën – shohim – provoje, moj trimëreshë!

Pesha e gurëve – në forcën e fatit – do të keni liri! –

Thanë: “Ty, do të kemi heroinë”, duke u zgërdheshë…

 

– Jam mëkuar me qumësht dhie, betohem në këtë tokë!

Si gjeraqinë i rrëmbeu dy me duar, u nis përpjetë…

Sipas betimit të tretin askerët me mund ia vunë mbi kokë

Çapitej trimëresha si sorkadhe me shpresën e vërtetë

 

Çatisi në kikë me gurët, ç’po çmerritej dhe kodra…

Të huajt nga llahtaria klithnin: “Aferim, aferim!”

Nëpër shatore shkrepnin batare – gjëmonin lodra

Të pabesët s’njohin tradita, koka e trimit ra flijim!

 

Sot e atë ditë, “Gur’t e Çik’s” shqim të heshtur rrinë

Janë me nishane – dy me gishta të duarve vashërore,

        – I treti me tepen e kokës, si çanak dergjet nëpër stinë

Presin ta zbardhin trimërinë e vashës shpirtvirgjërore…

 

GUR’T E AK’LLIT

(Variantë)

Fshehur nga dielli përmbi rreze ëndërroni

Fshehur sohishtës – stinët mbi ju s’kthehen,

Si qengja të fosilizuar – kleçkat i gjeneroni

Dhe krusmat e pafund që në ju s’dehen

 

O, Gur’t e ak’llit – në korrik jeni borë!

Kropalla po ua gërryen në mëni ato djersë…

Në agoninë trishtuese prekur ju kam me dorë

Nga vetmia juaj jam larguar ballin me vesë

 

Ballin me vesë në fëmijëri se kuptoja fare,

As Përroi i Shavarinës s’më dha shpjegim?!

Gur’t e ak’llit s’lëvizin nga bota qindravjeçare

Ikje e diellit shakull – ju jeni peng e kujtim…

 

gusht, 2011,

Në vendlindje

 

ZGJIM PRANVERE

Mikut tim, poetit Qazim D. Shehu

 

Zjarr përjetësie me cingërime po ndizet blerimit

Ja dhe unaza e blertë me gurët të vockël, të çmuar

– Hënë mali ndër vete stina po i fshehet ylltrimit

Nën fluromat e qetësisë leckave të lumit-lakadredhuar

 

Ngjashmërinë pranojnë akacjet dendurisht na thërrasin

Nga rrënjtë e lashtësisë mijëvjeçare me blerimin pareshtur

E shkërmoqin mugëtirën – amësimin monopatit e nuhasin

Me dritën e zemrës së natyrës pranverore buzëqeshur

 

Ngjeshur përvidhet në shpirtin e gonxhës që s’ka çelur

Po na vjen era behar ditë e majit bulon e trëndafiltë…

Për ta përshëndetur bilbilin me këngë kurrë s’është velur

Si çunak i mitur vrulltas me gaz shpërthej i klorofiltë.

 

Mbi majole shpatesh po shprushet qiell’i dashuruar

Krahëve të ndehur mbi rreze na mbushin ëmbëlsim

Gjithnjë i bindem gjelbërimit që s’ka fare të mbaruar

Madhështia: “Pranverë, ç’bukuri” në sytë e shpirtit tim!

 

21/22 maj, 2012

Në vendlindje

 

LEJLEKU

(Ciconia ciconia)

 

Kur vjen shtegtari në folen magjike n’oxhaqet tona

s’është mysafir gnostik artis pranvera të hareshme

engjujtë ia ndrisin ninëzat nëpër netët dhe tevona

lejleku zbret cepit të kënetës me rrezet e herëshme

 

as nyjet e pengut, as njerëzve rrugën s’ua rrëfen,

ashtit as botën e brendshme fare s’ia njeh askush

Zogun e shenjtë kush parë se ka kur ik, as kur vjen

nëpër taluren e hënës i derdh lulenuset me push

 

plepat dhe laraskat ia përqeshin njollë fluturimin

lejleku – njeri me këmishën e bardhë krenohet

ai s’ka shëmbëllim para dritës e zgjon agimin

me diellin në sqep mbi çerdhe falet, shpuplohet

 

i paftuar nëse ndalet në ndonjë kulm të ri

pastaj lejleku harkon dhuratë lenë dashurinë,

kopshtijeve mbijnë sytha – ujitur nga i arti shi –

stinëve të gjelbërta buzëqeshja kaplon shtëpinë

 

ndër njëmijë zogj dallohet arie në largësi

shpresën e së mirës me të livadhet e shtojnë

fëmijët me sy si yje e thërrasin në lojë me mirësi

që ta bëjnë të rrojë nga zemra mikun e urojnë!…

 

E diel, 29 prill 2012

Në Shkup

 

USULNAME

(Libri i parimeve)

 

Nga kureshtja e zjarrit, zjarri dhe asgjë

Ndeshet me të stërëmblin parim të diellit,

Librin e parimeve e ruan lulja e elbët pa zë

Me nenin më të lartë – yjësia himn i qiellit.

 

Historia në mes të rreshtave ka gjëra intime

I shënon ëndërrat unji prekur nga thembrat

Ngjarjet e posaçme i qëmton deri n’përimtime

Le të ruhen fermanet për të gjitha zemrat…

 

Mendimet reale flasin për tkurrjen e visit

Gurmokra rrokulliset para ndjenjës me lot

– Pirgu i lartë le të ngulitet në shesh të fisit,

I shkruar me penë t’artë mos të harrohet dot!

 

Usulnameja s’ndizet me strall, as me bujë

Nuk vjen pa parime veç me vistër emrash…

– Kërshëritë e plakave i ndalon të bëjnë kujë! –

Nga rrënjë lisi buron qumësht për kurajë zemrash.

 

18 mars, 2012

Në Shkup

 

KOLASHINË

 

Verë për verë magjepsur në çdo verë,

Ndër kujtime si zogu kthehet secila stinë…

E gatshme pa shpjegim rrinte si përherë

– Magjja jonë lëvizëse – e vogla kolashinë,

 

E ngarkuar me thasë, me drithëra përsëri,

Qetë e vyeshëm të mbrehur ecnin ngadalë,

– Kolashinën e tërheqnin rrugës pa mërzi

Pse, babai shkëmbente vështrime pa fjalë?

 

Nëpër rrugën gjarpërore – makadam –

Mbi kolashinë rrinte një djalkë i thjeshtë.

– Rrotat boshtit lëviznin me rang e dang…

Etshëm shikonte imazhe me shall të leshtë

 

Mullisi gungaç priste, vetullat me paskaj’

Prej vitesh trokashka s’ndalej, i njejti avaz

Thasët i shkarkonin, radha vinte më pastaj…

Një tufë rosash hareshëm notonin mbi jaz.

 

Qetë e vyeshëm shikonin erën e marrë

I çmbrehnim nga zgjedha pa përtesë,

Përpara u venim dengje me sanë sa më parë,

Të dytë – babai – i puthte në ballë, për besë…

 

E premte, 20 maj 2011

Në Shkup

 

BJESHKA PA BAGËTI

 

Zemërak mbeta kësaj pranvere,

Duke ëndërruar sikur në fëmijëri…

Mësyva tëbanat e bjeshkës kësaj here,

– Për ta bërë stinimin me bagëti…

 

Oh, kot sytë i kullota në ato maje,

Barinjë me grigja s’gjeta as te mrizi!

Puhiza hapat mi bartte nëpër lugaje

Beft më ngjoku një gjemb murrizi!

 

Lotët e blertë derdhnin ato fusha

Gjithandej ku – unë – e rrita shtatin…

As cing këmbore, s’pash delet kallusha,

As shqerra, ç’qe kështu i shkruar fati?!

 

S’duron zemra – pa jehona fyelli,

Derdhen me pikëllim përrojet me suvale…

– Emrat e barinjëve i ka harruar pylli!

Pse pa bagëti mbetën të lashtat male?!

 

Amën e pashtershme krojet e kanë sydlirë,

Në zemrat e cemta ruajnë një fshehtësi…

– Grishin e thërrasin me valëza – zemërmirë –

Pranverën tjetër të mbushet bjeshka me bari.

 

E enjte, më 21 prill 2011

Në shkup

 

                                       ÇATISI E HARRUARA

       – Sirenës së purpurtë

 

Çatisi e harruara

nga ajri heshtak i agimit,

nëpër rrugën e shtendosur

me liburinë pa busullë dhe kohë avulli.

Ajo,

më e nxituara

kah shafrani dhe trëndafili i paprekshëm

Zemra e detarit,

dallëndyshe në breg – jasemin,

si karagjoz i mallëngjyrë pa lot

mbi humbellë që fluturon-kanionet.

Me krahun e plagosur,

udhëton me harresën si ndonjë erë e verdhë

çatis me grigjatë dhe beharblegërimat…

Çatisi me kumbanoret e diellit

e rrahura dhembjemadhe nga oqeani

i shqetësuar – tramundanë;

shfaqet vetëm një çast –

e gris maskën e të kënaqurit

kalon nëpër – fat – kapton ylberin

nën hënë të errët me dy xixëllonja,

me skërmitje dhëmbë ujkoje.

Me hap të padukshëm fluture

prej mëndafshi e reje, si kadifeje

engjulleshë e kësaj buzëmugëtire

mall përvëllonjës i pagjumësisë sime blu

nëpër dhiare pa emër hapëron

me bisturi floriri, e pashpirt, shakullimë.

Dëbora resh mbi flakë,

nata mbi dëborë që harron – rreze ylberi

e lëvarur në degë përpëlitëse

gjithmonë e përhapur, e flakëruar

ndrydhja e hijes së marrëzisë

larash i uritur nga pelini i mrrolshëm,

Ajo –

mbi mallin tim – ndrojtje

Ajo me bajrakun e fatit tim me thekët si opali

kurorë e rrallë manushaqeje, kaçunkë

secili diell – kupë e ndalur para meje

është një diell

plot me nisje triumfale:

“që ta shijojë frytin e pashpirtshmërisë.

Oh, pashpirtësia e saj papërdhoke

s’di pse gëzohet nga gëzimi!”

as lotët e bukurisë s’rrjedhin ujëvarë

e kthen mizorin, plagën e thellë ligatinë.

Kurorë lari e vetmisë

për përtritjen e natyrës në pranverë

(vangjelizmoi)

thellë e depërtuar në palëvizshmërin’e kohërave

E mirëpret verën fitimtare

me beriha madhështore të përleshjeve

e then heshtjen durimtare, qetësinë stoike

Ajo –

çliruese prej mureve, gardheve të blerta

si drita vërshuese fluturon mbi detet e drithërimës

ndërmjet të përmbyturave të shurdhëta

ndërmjet të shndërruarve tutje pyllit virgjër

Ajo –

ÇATISI E HARRUARA!

 

LETËR BABAIT

 

Në 52-vjetorin e vdekjes së tim eti,

tre kerberë bastard shqiptarë po ia

lëkundin eshtrat në varr.

 

Ti ike i panjollë kur fytyra ime s’kishte qime

O, zemërshkëmb emrin tënd ta kanë nxjerr në letër!!!

Çdo rrënjë kanë gërmitur thellë në botën time,

Kainët e lemerisë sillen vërdallë që nuk dijnë tjetër

 

Cok të përbaltin emrat demonët pa ngjyrë njeriu,

Turren në vrapim të parreshtur nëpër shtigje prore

Jagot, nëpër gulfa gjaku më helmërak se ariu –

Llurbëtirës shkrryhen për ca kërcij gaforre…

 

Që në pragun e qëndresës ua shurrë mëshirën!

– E kam shkrepur strallin nga palca e vetvetes…

Nga çanakët e punëdhënësit le ta pijnë dhe shëllirrën.

Unë biri yt besnik mbështetem në levën e vërtetës.

 

Përpanjat e fisit do t’i rris në amforë lashtësie,

Nga librat e shenjtë mësuam ç’kalvar pësuan profetët!

Të ligët me ligësi do t’i shoh në një shtrat lemerie –

Shën shëlbimet e tyre të verdha dot si vrasin poetët!…

 

Baba i dashur, në këtë letër thuhet e vërteta…

Satanët e lëngatës ngelin kurrë të pashërueshëm

Le të ndezin zjarr me eshtra gjakut nëpër epruveta,

Trishtili i vargut tim më del më i pranverueshëm…

 

Nga hiri si feniks flatrimet më mbushin frymë,

Kerberët lëkurën e tyre – ngrehin në daullet e veta…

– Me kokën lartë të pamaskuar me llohë e brymë!

Pash më pash do eci stinëve me këmbë të lehta…

 

Nëpër ngushtica të pjerrta le të fryejnë erëra,

Shekujt u gjunjëzuan – lisat bashkë kokëmëkokë…

Heu! Frymët e vdekura me ndjesat e tyre të ndjera!

Jam si këmbë e Anteut lidhshëm për këtë tokë!

 

N’agime të blerta dora e nënës shtrihet në magje,

Kur i shoh luciferët mbi rrogoza të leckosur…

Një uratë hyjnore vjen më futet nëpër vargje…

Të mjerët deshën të ngritën u zgjebën të nxirosur

 

Durim, bablok durim, prore mbetet për të rrëfyer.

Aristoteli foli: “… mos me u idhnue kur lypset, asht marri!” –

Ajme! Në këtë lëngatë kohe duan qenien time për ta thyer?

Me këngën e mjellmës – laraskat – trumbetojnë lapërdhi!…

 

Kerberët e dëshpëruar vërsulen në prushe të thekshme,

– Unë, as Perunit t’Madh s’ia vari kurrë torbën…

Vdektarët n’ëndërr fluturojnë me flatra të vdekshme,

Ujit të lumit Leta kerberët kokat t’i ziejnë lypin vorbën!…

 

E shtunë, e martë 11/14 gusht 2012

Në Shkup

 

TIM’ETI IA PRESIN LISAT

 

Tim’eti ia presin lisat – lisat e trashëguar,

mua më duhen – thotë – për trarë, kulmarë e dru! –

Ditë për ditë mali vjen duke iu rralluar

dhe i shkrep mallëngjimi sikur në qiellin blu.

 

Tim’eti ia presin lisat me të tëra mesazhet,

trungu pranë trungut rrinë të brengosur…

Ai ecën thellë i menduar, i shikon tatuazhet

i mbështetur ofshan, duhan tymos i mllefosur!

 

Niset ngadalë, i shtohet plagë e vjetër

me hapa e mat malin, oh ç’fat i mallkuar!

Nëpër lirishtë shikon vëngër, me një sy tjetër –

mos ka mbirë ndonjë lastar si fëmi’ i dëshiruar.

 

E shikon i përlotur lisin, atë më të gjatë,

e miklon duke i thënë: një stine kemi lerë:

“Po, i dashur për ty ëndrrova ditë e natë,

sa keq, e padukshme dorë të paskërka prerë!”

 

Thotë: më kujtohet, kam qenë çunak i përgjëruar

e ti – shpresa ime – bilonjë e hollë gjelbërimi…

– Për ty jam kujdesur me mirësi të tepruar! –

se doja të ndërtoja një urë durimi!?”

 

Aty ati im shpejtë u ndal i djersitur

ktheu shpinën – lajthishta pehaste me rezhda…

– O bir, mbaj mend mirë, s’je më i mitur,

dy hapa larg blirit – andej – është mezhda…

 

Tim’eti ia presin lisat, balli i nxjerr flakë…

Druvarët me mëkat apo pendesë nga bjeshka zbresin…

Ati im tha: “Se unë di të marr dhe hak!”, e

Mua më bëhet se babain tim ngapak ma presin!

 

E enjte, më 22 janar 2009

Shkup