Psikologët e specializuar dhe kompetent në fushat e njohura të psikologjisë profesionale dhe analitike, janë të mendimit se personat ose individët e ndryshëm me koficient ose më një nivel të ultë të inteligjencës, nuk mund të jenë të suksesshëm dhe pfoduktiv në aspektin e njohur të profesionit, karrierës, edukimit ose rrethit të gjithëmbarëshëm shoqëror ose qytetar. Gjithashtu është dëshmuar shkencërisht se personat ose individët e mesipërm me edukatë, kulturë dhe intelegjencë të ultë, e kanë mëse të vështirë të jetojnë të lumtur ose të kënaqur me vetvetèn e tyre dhe me tè tjerèt.
Pse (përse) ndodhë kjo?
Kjo ndodhë në radhë të parë për faktin e njohur sipas të cilit: njerëzit e paditur ose jointeligjentë, e kanë një “tendencë mizore” ose “misterioze” për të gjykuar ose paragjykuar së tepërmi çdo njeri (person) si dhe çdo aspekt të jetës së tyre dhe të tjerëve. Ata rrallëherë i shohin njerezit, figurat, personalitet, ngjarjet, zhvillimët ose situatat e ndryshme shoqërore ose qytetare, ashtu siç janë. Mbase, me tone, ngjyra ose simbole të preferuara pozitive dhe optimiste. Jo. Por, ata i “studiojnë” dhe “analizojnë” ato me epshe, instikte, emocione, fobi, paranoja të ndryshme, urrejtje ose xhelozi, derisa të gjejnë diçka jo të mirë, jofunksionale, jopozitive ose jooptimiste në to.
Se këndejmi, mendimi iracional ose negativ, fobia, paranoja, urrjejta dhe xhelozia e tepërt ndaj dikujt, nganjëherë janë pengesë e madhe për shëndetin e gjithëmbarëshëm shpirtëror, emocional, mental ose psikologjik të personit ose individit. Prandaj edhe ekziston fraza ose metafora e njohur se “injoranca dhe padituria nganjëherë janë shpëtim dhe lumturi” pèr tè marrèt, horrat dhe maskarènjèt.
Standardet dhe kërkesat e tyre janë shumë të larta dhe të shumëfishta. Atyre nuk guxon kush t’ua prekë, qortojë, akuzojë, denoncojë, detektojë (deshifrojë) dhe identifikojë askush publikisht të metat ose sëmundjet e tyre nervore, shpirtèrore, emocionale, mentale (psikologjike),profesionale etj. Ata i paragjykojnë të tjerët së tepërmi dhe asnjëherë vetvetën e tyre. Ushqehën, eksitohen, satisfaktohën, gëzohen ose ndjehen shumë të lumtur dhe të kënaqur me vuajtjet, problemët dhe krizat e ndryshme objektive dhe subjektive të dikujt tjetër në diversitet, rivalitet ose polaritet.
Nuk durojnë fare. Natyra, atmosfera, ambienti dhe realiteti i përgjithshëm ose i përditshëm jetèsor, shoqëror ose qytetar, shpeshherë për ta janë të mërzitshëm ose deprimues e besa madje në disa raste edhe shumë të rrezikshëm ose vdekjeprues. Nëse, ua cekë ose ua lakon dhe atakon për të keq “kosmosin” e ç’rregulluar shpirtërorë, emocional, mental ose psikologjik, xhindosën, tërbohen, eksitohen, deprimohen dhe skandalizohën keq. Bëhen si bisha ose kafshë të egra. Apo, t’i turrin ose ndërsejnë maliqët, gjegjësisht, qentë, këlyshët dhe zagarët e ndryshëm neurofren, skizofren ose oligofren si komentues ose palaço gazetash ose internetit në shqip.
Lidhur me ndonjë shkrimi të radhës në gazetat ose revistat e ndryshme shqiptare, qentë ose “watch dogsët” e ndryshëm gazetaresk, agjitues ose propagandistik, bëhen bashkë me disa “qen të lartë” institucional ose politik në Kosovë, dhe i sulmojnë ose atakojnë të tjerët me tërë arsenalin e tyre subverziv, agjitues ose propagandistik.
Mbase, me breshërinë ose kanonadën e njohur forumiane ose kabinetike që mbushët dhe matralon ndaj çdo rivali, oponenti, participanti ose kundërshtari politik, konceptual, ideologjik etj.
Personat e paditur, stupid, nebuloz, mediokrit, mizantrop, paranoid ose jointeligjentë, nuk i njohin dhe s’i kuptojnë fare qarqet, elitat, strukturat ose superstrukturat e larta shkëncore, intelektuale, kulturore, politike, diplomatike dhë të tjera. Dhe, aq me pak ritmin, taktin, trendet, standardet, kuptimin ose domethënien e jetës, dhe nuk mund të pushojnë derisa t’i gjejnë ose “zbulojnë” shpifjet, trillët, sajimet, inskenimet, dramat, teatrot ose gjëjrat më elementare për të sulmuar ose injoruar dikënd në emër të shefave ose padronëve të tyre. Ndërkaq, kërkojnë ose duan më shumë se sa u takon ose meritojnë, sepse kanë natyrë dhe karakter labil dhe inhibilitiv. Vlojnë ose ejakulojnë shpejt. Kërkojnë të njihen, pranohen, kuptohen dhe respektohen nga tjerët edhe pa vlerat, atributet, prerogativet, afinitetët dhe meritat paraprake. Kanë “stilë” pederësh ose homoseksualësh në raport me respektin, simpatinë, idolatrinë ose dashurinë e tyre sodomiste ose gomoriste ndaj shefave ose padronëve të glorifikuar ose valoziuar. Derdhën ose ejakulojnë shpejtë para tyre. Apo, bëhen të egër dhe tepër brutal, rixhid, violent, infantil dhe patologjik kur ua qorton ose kritikon dikush Thaçin, Pacollin, Rugovëm, Haradinajn, Kurtin, Veselin, Limajn etj. Vuajnë nga problemet, sindromet ose shqetësimet e ndryshme shpirtërore, emocionale, mentale ose psikologjike. Ndërkaq, shqetësimet e ndryshme sociale ose psikologjike së bashku me simptomet ose sindromet e njohura bipolare, libidore ose inhibilitive, janë rastet ose manifestimet më të shpeshta të njerëzit me inteligjencë ose aftësi të kufizuara intelektuale, profesionale etj.
Ndërkohë që problemet e tyre akute ose permanente, pos tjerash janë ankthi, stresi, tensioni, depresioni ose komplekset e njohura të inferioritetit, maliciozitetit dhe ekzistzencialitetit të njohur edipian ose hamletian.
Ndonëse, në ambiente, atmosfera ose situata të rënda krizash, tensionësh ose acarimësh të ndryshme akute ose kronike, edhe intelegjenca e kombit, respektivisht, elitat ose superstrukturat e larta shkencore, intelektuale, kulturore, politike dhe të tjera, shpeshherë tremben ose ngelin pa fjalë-përballë mediokritetëve ose antivlerave të ndryshme. Aty janë edhe njerëzit e fortë të shtetit dhe pushtetit që kanë ndikime, influenca, reflektime ose interferime të fuqishme në qarqët, strukturat, superstrukturat ose elitat e ndryshme shkencore, intelektuale, kulturore dhe të tjera. Sidomos në rrjetët, degëzimët, rrethet (qarqet), proviniencat ose reminishencat e ndryshme vicioze ose biocenoze të bisnesit dhe interesit të përbashkët që e bëjnë akoma më të vështirë jetën dhe botën e njerëzve të ditur ose intelegjentë. Këtu zatën ndodhën të fshehura ose maskuara edhe “sekretët” e ndryshme të dihotomisë së zorshme ndarëse ose identifikuese në mes gjenialitetit, budallallëkut, paranojës, skizofrenisë, psikopatologjisë dhe kështu me radhë. Mbase, në egot, libidot, alteregot, antiegot ose superegot e ndryshme iracionale ose negative të personit ose individit.
Dy shëmbuj sublim dhe relevant nga e kaluara që flasin shumë:

1.Gjergj Katrioti-Skendèrbu: Kryetrimi dhe kryeheroi ynè legjendar, Gjergj Kastrioti-Skendèrbeu, tërë jetën dhe personalitetin e tij ia kushtoi një qëllimi ose ideali të vetëm: T’u ndihmonte kombit dhe atdheut, kur ata e kishin mëse vështiri dhe kur kishin nevojë.
Se këndemi, Gjergj Kastrioti, ishte tepër i veçantë dhe shumë i vështirë për t´u përshkruar ose deshifruar me pak fjalë. Sepse, Ai gjithëmonë ishte fjalëpak dhe tepër modest. Nuk fliste shumë për jetën, veprën dhe personalitetin e tij, nuk i nënçmonte kurrë të tjerët, qofshin ata edhe rivalë, kundërshtarë ose armiq të ndryshëm në vijen e parë të frontit. Nuk ishte shpirtëshitur, shpirtëzi, xhelozë, prepotent, megaloman, supersticiozë, komplotistë, hakmarrës, dinastikë, konformistë, demagogë, hipokritë ose dogmatikë si mbretërit ose komandantèt tjerè. Nuk fliste as nuk mendonte nga konteksti i atyre “ideve” që i fliste ose mendonte turma. Jo. Dhe, aq më pak mbi ato gjëra që nuk i qëndronin arsyes dhe gjykimit tè shëndoshë ose racional. Nuk ishte i dashuruar në ‘egon’ ose vetvetën e tij . Nuk hedhëj në fjalime, veprime, reagime ose vendime të ndryshme mbi bazën e asgjësë për asgjë. Ai gjithëmonë fliste, mendonte, vepronte, vendoste ose reagonte më shumë mençuri dhe maturi maksimale. Nuk i shiste dhe nuk i tradhëtonte kurrë interesat dhe idealet e njohura të miqve, bashkëpunëtorëve ose bashkëluftëtarë të tij. Dhe, aq me pak interesat e larta të kombit dhe atdheut.

2. Aleksandri (Leka) i Madh: Në frontin e luftës ose fushèn e nderit, i mundi shumë komandant të shquar ushtarak ose luftarak, mbretër dhe perandorë, por nuk e vodhi (plaçkiti), nuk e nënçmojë dhe nuk e poshtërojë askënd. Dhe, lërë më ti shokët, bashkëluftëtarët, njerëzit ose popullin e vet. Sepse, Aleksandri (Leka) i Madh, nuk ishte pirat, llaskuc, matrapazë ose profiter lufte, por ishte luftëtarë i vërtetër dhe komandant. Sepse, jetën, shpirtin dhe trupin e vet, siç thoshte, ua kushte borxh Zotit dhe prindërve të tij, ndërkaq, edukatën, kulturën, nderin (moralin), karakterin, aftësitë ose shkathtësitë e njohura ushtarake dhe politike, ua kushte borxh Aristotelit dhe mësuesve të tjerë në Akademinë e Platonit dhe Aristotelit në Athinë .
Thonë se gjysèmotra e bukur, sharmante, ekskluzive dhe tepër ekzotike e Alekssandrit (Lekës) të Madh, Selanikia (Thesalonikia) në bazë të së cilës e ka marë emrin edhe Qyteti i Selanikut, e cila luftoi deri nè fund pèr trashegiminè e madhe ushtarake dhe politike tè vallut tè saj, para se të nisej në luftë, atëbotë i kishte çuar fjalë vëllait të saj (Lekës të Madh), duke i thënë: ‘Vëlla i dashur! Lus Zotin e tokës, detit dhe qiellit për jetën dhe sukseset tua në fushën e nderit ose fushën e luftës! Por, gjithashtu lutëm për kokën dhe shpatën tënde krenare! Sepse, Ti thonè se je si Akili, i dënuar nga nderi (morali), virtyti, karakteri, forca dhe madhështia jote!”
Gjithashtu thuhet se i mërzitur dhe pikëlluar shumë me rastin e rënies së një bashkëluftëtari ose bashkëkomandanti të tij në fushën e nderit, Aleksandri (Leka) i Madh asokohe i tha edhe këto fjalë madhështore në varrimin e tij: Trupi ytè v’lla do pushojë këtu në tokën e Zotit, ndërsa jeta dhe vepra jote do na bëjnë dritë gjithëkah dhe gjithandej. Lavdi! “, fund i citatit.
Ndërkaq, dikur më vonë, i ndodhur në shtratin e vdekjës, Aleksandri (Leka) i Madh u tha bashkëluftëtarëve ose bashkëkomandantëve të tij: Mbajeni çelësin e fitorës fortë në duart tuaja, duke besuar se nuk do mi bëni nderimet e fundit me armë ose shpata të kthyera kundër njeri tjetrit!’
Ndryshe nga kjo, shoqëria athinase asokohe ishte shumë e fokusuar tek të pasurit, aristokratët dhe politokratët e ndryshëm. Ndërkaq, me tepër se 😯 % e athinasve nuk kishin të drejtë vote as pune. Kështu që “polisi” (shteti) i Athinës asokohe ishte i ndarë në të varfër dhe shumë të pasur. Kjo deri me rastin e një intervenimi spektakular ose tepër enërgjikë të Aleksandrit (Lekës) të Madh i cili ua konfiskoi pronën ose pasurinë aristokratëve të lartët të Athinës, duke ua shpërndarë shtresave ose kategorive të varfëra, si dhe duke i burgosur, përndjekur ose internuar të gjithë të gjithë të korruptuarit ose abuzuesit e ndryshëm me pronën ose pasurinë e shtetit së bashku me ata që çuan Athinën drejt një qeverisjeje katastrofike si dhe në luftëra e disfata fatale.
Aleksandri (Leka) i Madh qëlloi edhe më fat kur prindërit e tij e dërguan në  Shkollën ose Akademinë e njohur të Platonit dhe Aristotelit në Athinë.

ASH