Forcimi ushtarak i Ukrainës së bashku me forcimin e mbrojtjes dhe sigurisë evropiane kundër kërcënimit rus, si dhe situata në Lindjen e Mesme janë çështjet kryesore që do të diskutohen në Samitin dyditor në Bruksel që nis sot në mesditë dhe do të zgjasë deri nesër, e premte.
Meqenëse lufta në Ukrainë është në një “moment kyç”, siç theksoi Presidenti i Këshillit Evropian Charles Michel në letrën e tij drejtuar liderëve evropianë, “detyra jonë kryesore është sigurimi i shpejtë i ndihmës ushtarake për Ukrainën” dhe “furnizimi dhe shpërndarja e shpejtë e municioneve”.
Udhëheqësit evropianë do të mbajnë një telefonatë video-konferencë me presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky. Këshilli Evropian pritet të përsërisë, sipas projekt-konkluzioneve, vendosmërinë e BE-së për të vazhduar t’i ofrojë Ukrainës dhe popullit të saj të gjithë mbështetjen e nevojshme politike, ekonomike, humanitare, ushtarake dhe diplomatike “për aq kohë sa të jetë e nevojshme dhe aq fort sa të jetë e nevojshme”.
Me ndihmën e SHBA-së ende të bllokuar në Kongres, BE-ja ka vënë disa ide në tryezën e negociatave për të forcuar arsenalin e Ukrainës. Një nga këto ide është përdorimi i kthimeve të aseteve të ngrira ruse. Këto janë asetet dhe rezervat e Bankës Qendrore të Rusisë që janë të palëvizshme në BE (rreth 210 miliardë euro). Në varësi të normave të interesit, të ardhurat e krijuara nga këto asete të pamobilizuara mund të sjellin rreth 3 miliardë euro në vit për Ukrainën.
Kjo shumë do të shpenzohet për pajisjen e Ukrainës dhe jo për rindërtimin e saj, siç ishte planifikuar fillimisht. Sipas burimeve diplomatike, disa vende neutrale duket se janë të pakënaqura me këtë, por shumica e vendeve duket se e mbështesin propozimin.
Përsa i përket mbrojtjes dhe sigurisë, liderët evropianë pritet të bëjnë thirrje për të bërë më shumë për të forcuar gatishmërinë mbrojtëse të BE-së. Ne jemi gati për mbrojtje dhe për ta vënë ekonominë e BE-së në një bazë lufte”, thekson Charles Michel.
“Baza teknologjike dhe industriale evropiane e mbrojtjes duhet të forcohet në të gjithë Bashkimin” dhe “rritja e gatishmërisë mbrojtëse dhe forcimi i sovranitetit të Bashkimit do të kërkojë përpjekje shtesë”, pritet të theksojnë liderët evropianë, sipas projekt-konkluzioneve të Samitit të tij.
Ai gjithashtu do të bëjë thirrje për përmirësimin e aksesit në financimin publik dhe privat për industrinë evropiane të mbrojtjes. Në këtë kontekst, Këshilli Evropian pritet t’i bëjë thirrje Këshillit të BE-së dhe Komisionit që “të eksplorojnë të gjitha opsionet për mobilizimin e fondeve dhe të dorëzojnë një raport deri në qershor. Bankës Evropiane të Investimeve i kërkohet të përshtatë politikën e saj të kreditimit me industrinë e mbrojtjes dhe përkufizimin aktual të mallrave me përdorim të dyfishtë, duke ruajtur kapacitetin e saj financiar”.
Lidhur me situatën në Lindjen e Mesme dhe në veçanti në Rripin e Gazës, ku 70% e popullsisë është në rrezik nga uria, krerët e shteteve dhe qeverive të BE-së pritet të bëjnë thirrje për një “pauzë të menjëhershme humanitare që çon në një armëpushim të qëndrueshëm” në Gaza.
