Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky ftoi sot vendet e Ballkanit për një bashkëpunim të mundshëm për prodhimin e municioneve, për të cilat Ukraina ka nevojë në përballjen e saj me agresionin rus. Ai e bëri këtë propozim në samitin e mbajtur në Tiranë, ku morën pjesë vendet e Europës juglindore. Deklarata e përbashkët, e miratuar në fund të takimit, i bënte ndërkohë thirrje komunitetit ndërkombëtar që të rrisë fuqishëm mbështetjen për Ukrainën.
I mbërritur në Tiranë, pak para mesnatës, presidenti ukrainas Zelensky e nisi ditën me një takim me kryeministrin Rama. Një bisedë kokë më kokë mes të dyve e më pas me delegacionet respektive, u përmbyll me firmosjen e Traktatit të Miqësisë dhe Bashkëpunimit mes dy vendeve.
Shqipëria është ndër vendet e para që mbështeti pa hezitim Ukrainën, duke ofruar dhe ndihma, si dhe u rreshtua me vendet e tjera për vendosjen e sanksioneve ndaj Rusisë. Ajo ishte po ashtu bashkëpenëmbajtëse me Shtetet e Bashkuara për çështjen e Ukrainës gjatë mandatit të saj dyvjeçar si anëtare jo e përhershme në Këshillin e Sigurimit të Kombeve të Bashkuara. Për të gjitha këto arsye, presidenti Zelensky nderoi sot kryeministrin Rama me “Urdhërin e Princit Jaroslav i Urti” një nga titujt më të lartë të Ukrainës.
Në një postim në rrjetin social X, pas takimit me zotin Rama, presidenti ukrainas shkroi se së bashku kishin diskutuar “ndër të tjera dhe për nevojat e mbrojtjes së Ukrainës dhe mundësinë e prodhimit të përbashkët të armëve”.
Një ide të cilën ai e hodhi më pas si një ftesë drejtuar vendeve të rajonit, pjesëmarrëse në samitin e sotëm, ndërsa theksoi nevojën e mbështetjes së vendit të tij në luftën kundër agresionit rus. “Ne shikojmë probleme me furnizimin me municione, të cilat ndikojnë situatën në fushën e betejës dhe prandaj jemi të interesuar në bashkëprodhimin e municioneve me ju dhe me partnerët tanë. Ekipi ynë qeverisës, do të prezantojë të gjitha detajet dhe ne propozojmë që të organizohet një forum i posaçëm për industrinë e mbrojtjes ndërmjet Ukrainës dhe Ballkanit qoftë në Kiev apo në ndonjë nga kryeqytetet tuaja”.
Kryeministri Edi Rama, në fjalën e tij në hapje të takimit, pati një thirje për vendet më të mëdha e më të pasura të bashkësisë demokratike “për të njohur rolin e tyre. Jetesa e Ukrainës si një shtet i lirë, i pavarur dhe demokratik e si bastion i lirisë së Europës në tërësi varet nga mbështetja financiare dhe ushtarake që ata së pari mbi të gjitha ofrojnë. Kjo mbështetje nuk duhet të jetë peng i politikave të brendshme ditëshkurtra, apo i vonesave demokratike. Mos u gaboni! Ukraina nuk po lufton veç për veten, por për gjithçka në ne cilën besojmë, qëndrojmë dhe punojnë”.
Edhe deklarata përfundimtare e takimit përmbante po ashtu thirrje të gjithë komunitetit ndërkombëtar që të rrisë fuqishëm mbështetjen për Ukrainën në luftën e saj. Teksti u dakortësua pas tratativave të gjata me Serbinë e cila, kundërshtonte një formulim që përmendte 6 vendet e Ballkanit Perëndimor, për shkak të Kosovës. Dhe zgjidhja duket se ishte ajo e renditjes nominale të të gjithë pjesmarrësve në hapje të tekstit të deklaratës. Sipas mediave serbe një pikë tjetër kishte qenë dhe një pasazh që lidhej me sanksionet ndaj Moskës, të cilat Beogradi nuk i ka përkrahur. Në tekstin përfundimtar në fakt, termi sanksion nuk përmendet.
Nga ana tjetër të gjitha vendet pjesmarrëse përkrahën plotësisht Planin e Paqes së propozuar nga presidenti Zelensky dhe konfirmuan pjesmarrjen në Samitin e Paqes që Ukraina synon të organizojë në Zvicër.
Më herët gjatë ditës, u zhvillua dhe një takim mes ministrave të jashtë të të dy vendeve. “Shqipëria mbështet Planin me 10 Pika të Presidentit Zelensky, si mundësia më realiste për t’i dhënë fund luftës dhe arritjen e një paqeje të qëndrueshme. Së bashku me aktorë dhe vende të tjera, kemi marrë tashmë angazhimin për bashkëpunim në realizimin e Pikës 5 që ka të bëjë me “Rivendosjen e tërësisë territoriale dhe sovranitetit të Ukrainës”, si një nga objektivat më imediatë të përfundimit të luftës”, deklaroi pas takimit ministri shqiptar Igli Hasani.
Shqipëria është ndër vendet e para që mbështeti pa rezerva Ukrainën si dhe u angazhua për të kontribuar drejtpërsëdrejti me ndihma. Ministri Hasani tha se edhe gjatë takimit të sotëm “kemi folur për ndihmën ekonomike e financiare që Shqipëria mund të ofrojë për përballimin e situatës në Ukrainë, por edhe për rindërtimin e saj, që shpresojmë të ndodhë sa më parë, pa asnjë vonesë”.
Brenda muajve të ardhshëm, siç njoftoi ministri i Jashtëm shqiptar, pritet të hapet në Kiev dhe ambasada e Shqipërisë. “Jemi në fazën e përgatitjeve teknike”, shpjegoi zoti Hasani.
Nga ana e tij shefi i diplomacisë ukrainase Dmytro Kuleba falenderoi Shqipërinë për mbështetjen e ofruar në shumë drejtime, duke u ndalur veçanërisht në rolin e saj gjatë mandatit dy vjeçare si anëtare e përkohshme e Këshillit të Sigurimit të OKB-së. Shqipëria po ashtu vlerësohet nga Kievi dhe si një anëtare e Nato-s, ku Ukraina kërkon të bëhet anëtare. “Pritshmëritë tona janë që me të tjerash, një prej rezultateve të samitit të Uashingtonit të jetë një hap më përpara drejt anëtarësimit të Ukrainës, që më në fund, do ta bëjë këtë pjesë të Europës, më të sigurt”, u shpreh ministri Kuleba.
