UKRAINË- Ukraina ka akuzuar Rusinë për hedhjen në erë të digës së madhe që siguron ujë për Krimenë dhe centralin bërthamor të Zaporizhzhia. Shkatërrimi i digës do të kishte një sërë pasojash të rëndësishme për zonën lokale dhe për përpjekjet e luftës të Ukrainës.
Pse është kaq e rëndësishme diga?
Diga përshkon lumin e madh Dnipro të Ukrainës, duke mbajtur prapa një rezervuar të madh uji. Vetë diga është 30 metra e lartë dhe qindra metra e gjerë. Ajo është ndërtuar në vitin 1956 si pjesë e hidrocentralit Kakhovka. Rezervuari përmban përmban rreth 18 kilometra kub ujë, afërsisht të njëjtin vëllim si Liqeni i Kripur i Madh në Jutah. Shpërthimi i digës mund të shkaktojë përmbytje në vendbanimet poshtë saj, duke përfshirë Kherson, të cilin forcat ukrainase e rimorën në fund të vitit 2022.
Diga furnizon Krimenë në jug, e cili u morr nga Rusia në 2014, si dhe centralin bërthamor të Zaporizhzhia, më i madhi në Evropë, në veri. Ai gjithashtu ndihmon në fuqizimin e hidrocentralit Kakhovka. Shkatërrimi i digës do t’i shtonte problemet e vazhdueshme energjetike të Ukrainës, pasi Rusia kaloi javë më parë këtë vit duke synuar infrastrukturën jetike. Gjithashtu ka të ngjarë të shkatërrojë sistemin e kanalit të ujit në pjesën më të madhe të Ukrainës jugore, duke përfshirë Krimenë.
A është kërcënuar më parë?
Që nga fillimi i luftës së Rusisë kundër Ukrainës, diga Nova Kakhovka është caktuar si një objektiv i mundshëm si për rëndësinë e saj strategjike, ashtu edhe për dëmin që do të shkaktonte shkatërrimi i saj. Ajo u pushtua nga Rusia në fillim të pushtimit të Moskës në shkurt të vitit 2022 dhe është mbajtur prej saj që atëherë.
Në tetor, ndërsa Ukraina ishte në mes të rimarrjes së pjesëve më të mëdha të Khersonit të pushtuar, Volodymyr Zelenskyy i kërkoi perëndimit të paralajmëronte Rusinë që të mos hidhte në erë digën, duke paralajmëruar se ajo do të përmbyste një zonë të madhe të Ukrainës jugore. Në atë kohë, ai pretendoi se forcat ruse kishin vendosur eksploziv brenda digës. Zelenskiy tha se “shkatërrimi i digës do të nënkuptonte një katastrofë në shkallë të gjerë” dhe e krahasoi një akt të tillë me përdorimin e armëve të shkatërrimit në masë.
Inteligjenca ushtarake e Ukrainës tha se “shkalla e fatkeqësisë ekologjike do të shkonte shumë përtej kufijve të Ukrainës dhe do të ndikonte në të gjithë rajonin e Detit të Zi“.
Në të njëjtën kohë, Rusia akuzoi Kievin se ka hedhur me raketa digën dhe planifikon ta shkatërrojë atë. Pasi Ukraina rimorri Kherson në nëntor, u shfaqën imazhe të disa dëmeve të konsiderueshme të digës. Rusia kishte akuzuar Ukrainën për granatimin e digës në fushatën e saj për të rimarrë Kherson.
Çfarë ka ndodhur këtë vit?
Në maj, banorët në një fshat aty pranë raportuan për përmbytje të vazhdueshme për të cilat ata fajësuan pushtimin e Nova Kakhovka nga Rusia. Duke folur për agjencinë e lajmeve Reuters, vendasit thanë se niveli i ujit kishte filluar të rritet në prill, ndonjëherë deri në 30 cm në ditë, dhe që atëherë kishte mbetur i ngritur.
Ndërkohë zyrtarët ukrainas thanë se rritja e nivelit të ujit të Dnipro vjen “si rezultat i të cilit vendbanimet në rajonin e Zaporizhzhia u përmbytën dhe lidhet me pushtimin rus të digës Kakhovka”. Por ata shtuan se nuk ishin në gjendje të thonë se çfarë saktësisht po bënin forcat ruse në digë, sepse ata nuk kishin akses vetë. Një zyrtar rus i energjisë tha në maj se diga rrezikonte të mbingarkohej nga nivelet rekord të ujit./Përkthyer dhe përshtatur nga The Guardian-Limit.al
