Mishi i “kultivuar” këtë herë mund të ndryshojë fatin e prodhimit në shkallë të gjerë. Një grup studiuesish amerikanë arritën të prodhonin në laborator indin dhjamor te kafshët, me teksturë dhe strukturë të ngjashme me atë natyrore.
Aktualisht pjesa më e madhe e mishit të kultivuar prodhohet në formën e një përzierjeje qelizash pa strukturë (të tilla si qofte ose copa pule ), ndërkohë që është ende komplekse të krijohen biftekë të vërtetë. Ajo që mungon është tekstura e mishit të vërtetë, të cilën e japin fibrat muskulore, indi lidhor dhe yndyra që i japin shije.
Prodhimi i sasive të mëdha të indit dhjamor të rritur në laborator është i vështirë sepse, ndërsa masa e yndyrës rritet, qelizat thelbësore privohen nga oksigjeni dhe lëndët ushqyese “vdesin”.
Në natyrë ka enë gjaku dhe kapilarë që janë përgjegjës për transportimin e oksigjenit dhe lëndëve ushqyese në inde, por (të paktën për momentin) është e pamundur të përsëritet rrjeti vaskular në një ind të prodhuar në laborator dhe për këtë arsye është e mundur për të prodhuar muskuj ose yndyrë vetëm disa milimetra në madhësi.
Për të kapërcyer këtë kufizim, studiuesit kultivuan qelizat yndyrore të minjve dhe derrave fillimisht në një shtresë të sheshtë dy-dimensionale, më pas i kombinuan në një masë tredimensionale që përmban një trashës, si alginat natriumi ose transglutaminaza mikrobike (mTG ), të dyja përdoren shpesh në ushqim.
Për të testuar nëse qelizat dhjamore kishin vërtet karakteristikat e nevojshme, studiuesit kryen një sërë eksperimentesh. Në njërën, ata shtypën indin dhjamor të kultivuar për të parë se sa presion mund të përballonte në krahasim me yndyrën shtazore. Ata zbuluan se qelizat e kombinuara me alginat natriumi mund të përballonin një presion të ngjashëm me yndyrën e shpendëve dhe kafshëve.
Qelizat e bashkuara me mTG, silleshin si yndyrë e shkrirë, e ngjashme me dhjamin. Duke përdorur lloje të ndryshme përbërës trashës dhe duke matur sasinë e tyre, do të ishte e mundur të imitohej tekstura e llojeve të ndryshme të mishit.
Sipas studiuesve do të ishte e mundur të integrohen lipidet e nevojshme në qelizat e kultivuara gjatë rritjes, për të siguruar që sasia e acideve yndyrore të jetë sa më e ngjashme me atë të mishit natyral.
/rtsh.al-Limit.al
