Poezi nga Bertolt Breht
I
Jetoj në kohë vërtet të vështirë.
Fjala e pasherr është e marrë. Balli pa brenga
Është shenjë e apatisë. Ai që ende qesh
Vetëm sa s’e ka mësuar
Lajmin e tmerrshëm.
Ç’kohë është kjo kur
Biseda për drurin quhet gati krim,
Sepse nënkupton heshtjen mbi sa e sa krime!
Atij që i qetë ecën rrugës
A do t’i qasen, vallë, miqtë tij
Kur të bie fatkeqësi?
Është e vërtet: ende fitoj sa për të jetuar.
Por më besoni: krejt rastësisht. Asgjë
Nga ato që bëj s’më jep të drejtë të jem i ngopur.
Rastësisht më kanë kursyer. (Kur të më braktisë fati,
Do të humbas i tëri).
Më thonë: ha e pi! Kënaqu me atë që ke!
Por si të ha e të pi, kur
Bukën që ha ia rrëmbej të uriturit,
Kurse uji që pi i mungon të eturit?
Do të doja të jem i urtë.
Në libra të vjetër shkruan ç’është urtësia:
Të mos përzihesh në punët e botës dhe jetën tënde të shkurtër
Ta jetosh pa frikë.
Të qëndrosh pa dhunë,
Të keqes t’i përgjigjesh me të mirë,
Dëshirat t’i harrosh, e jo t’i plotësosh.
Kjo quhet urtësi.
Por unë s’mund të jem i tillë.
Jetoj, vërtet, në kohë të vështirë.
II
Ne qytete erdha në kohë të keqe,
Kur në to bënte kërdi uria.
Midis njerëzve hyra në kohë trazirash
Dhe tok me ta ngrita krye.
Kështu më kaloi koha,
Mbi këtë tokë.
Kam ngrënë ndërmjet dy betejash,
Kam fjetur midis vrasësve.
Kam dashuruar pa kujdes,
Të sodis natyrën nuk kam pasur durim.
Kështu më kaloi koha,
Mbi këtë tokë.
Në kohën time rrugët të çonin në moçale.
Gjuha më tradhtonte tek xhelatët.
Pak kam bërë. Por sunduesit,
Shpresoj, më të qetë do të ishin pa praninë time.
Kështu më kaloi koha,
Mbi këtë tokë.
Fuqitë ishin të pakta. Por qëllimi
I lartë
Dhe i qartë, megjithëse për mua
Gati I paarritshëm.
Kështu më kaloi koha,
Mbi këtë tokë.
III
Ju që do të vini pas këtij tufani,
Në të cilin ramë,
Kur të flisni për dobësitë tona
Mos e harroni
Kohën e vështirë,
Të cilën s’e jetuat.
Sepse ne, më shpesh se këpucët, i ndërruam shtetet,
Nëpër luftëra klasash ne u përleshëm, të dëshpëruar
Kur nuk kishte protestë, por vetëm padrejtësi.
Megjithëse e dimë:
Urrejtja, qoftë edhe ndaj poshtërsisë,
Fytyrën ta shëmton.
Zemërimi, qoftë edhe ndaj padrejtësisë,
Zërin ta shurdhon. Eh, ne,
Që trollin dëshironim ta mësojmë me ëmbëlsi,
Të tillë s’ishim vetë.
E ju, kur të vijë koha
Që njeriu për njeriun të jetë shok,
Mos na kujtoni
Me padurim.
Marrë prej: Bertolt Breht, “Baladë gjermane”