Nëse shohim me sy të lirë yjet, do të vëmë re se numri i tyre është zvogëluar në mënyrë dramatike gjatë dekadës së fundit.
Arsyeja që kjo ndodh është “Skyglow” ose ndriçimi artificial, që më saktë do të thotë që shkëlqimi i atij shkëlqimi është rritur çdo vit që nga viti 2011.
Shkencëtari Christopher Kyba nga Qendra Kërkimore Gjermane për Gjeoshkencat në Potsdam thotë se me keqardhje, vizualiteti ynë për yjet po zhduket. Ai dhe kolegët e tij e publikuan këtë zbulim në revistën Science.
Ky ndryshim në dukshmërinë e yjeve që njerëzit raportuan duke dorëzuar numrin e tyre të yjeve në një projekt në internet të quajtur Globe at Night – ishte i barabartë me një rritje vjetore pothuajse 10% të shkëlqimit të qiellit çdo vit.
Kjo sipas shkencëtarëve do të thotë se një fëmijë i lindur në një zonë ku shiheshin 250 yje, ndoshta do të shihte më pak se 100 yje në të njëjtin vend 18 vjet më vonë.
Qytetet, veçanërisht në vendet e zhvilluara po ndërrojnë dritat e vjetra të rrugëve me LED moderne që drejtohen më me kujdes poshtë, ku drita është e dobishme.
Shpresa ishte që nëse drita drejtohej më mirë, situata do të përmirësohej. Por ka kaq shumë lloje ndriçimi, drita rrugore, dekorative, reklamuese. Pra, me të gjitha këto gjëra të kombinuara dhe ndoshta më shumë ndriçim në përgjithësi, ne po e përkeqësojmë ndriçimin e qiellit, thonë shkencëtarët.
Sipas një studimi të vitit 2022 nga Agjencia Evropiane e Hapësirës, kostoja relativisht e ulët e ndriçimit LED po kontribuon gjithashtu në këtë problem.
Agjencia e përshkroi këtë si një “paradoks ndriçimi”, duke shpjeguar: “Ndërsa revolucioni i ndriçimit LED premtoi të reduktonte konsumin e energjisë dhe të përmirësonte shikimin e njeriut gjatë natës, në përgjithësi ndotja nga drita është rritur.
Paradoksalisht, sa më i lirë dhe më i mirë të jetë ndriçimi, aq më e lartë bëhet varësia e shoqërisë ndaj dritës”.
Ndotja nga drita nuk pakëson vetëm pamjen tonë për yjet. Është vërtetuar se ndikon në shëndetin e njeriut dhe prish modelet e gjumit. Ajo gjithashtu ndikon në sjelljen e disa kafshëve të natës, me një studim të fundit që e lidh atë me zhdukjen e insekteve./limit.al