Drejtuesi i Agjencisë Bërthamore të OKB-së, Rafael Mariano Grossi u takua të hënën me Presidentin ukrainas Volodymyr Zelenskyy në qytetin ukrainas Zaporizhia, rreth 50 kilometra në verilindje të stacionit bërthamor me të njëjtin emër.
Në një mesazh në Twitter, zoti Grossi paralajmëroi se stacioni hidro-elektrik në Dnipro është thelbësor për sigurinë e centralit bërthamor. Ai gjithashtu i tha Presidentit Zelensky se situata e rrezikshme në centralin më të madh bërthamor të Evropës “nuk po përmirësohet”, ndërsa luftimet në zonë vazhdojnë ta mbajnë centralin në prag të një katastrofe.
Më herët këtë muaj, luftimet ndërprenë furnizimin me energji për gjysëm dite, dhe stafi u detyrua të vinte në punë gjeneratorët.
Zoti Grossi ishte shprehur i alarmuar për këtë zhvillim.
“Çdo herë jemi duke luajtur me shansin”, i tha ai agjencisë së tij në atë kohë.”Dhe nëse e lejojmë këtë të ndodhë herë pas here, atëherë një ditë do të na mbarojë fati”.
Zoti Grossi gjithashtu përsëriti mbështetjen e plotë për Agjencinë Ndërkombëtare Bërthamore për mbrojtjen e objekteve bërthamore të Ukrainës.
Gjashtë reaktorët në centralin e Zaporizhias janë fikur dhe aty funksionon vetëm një linjë furnizimi me rrymën elektrike që nevojitet për të parandaluar një shkrirje bërthamore. Është dashur herë pas here që të përdoren gjeneratorët me naftë për të furnizuar me rrymë sistemet e ftohjes.
Centrali bërthamor në Zaporizhia
Ukraina ka bërë thirrje për një takim të jashtëzakonshëm të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara në përgjigje të njoftimit të Presidentit rus Vladimir Putin se synon të dislokojë armë taktike bërthamore në Bjellorusi.
Ministria e jashtme e Ukrainës u shpreh në një deklaratë se lëvizja e zotit Putin është “provokative” dhe dëmton sigurinë ndërkombëtare.
Rusia mundet të ndalë çdo veprim në Këshillin e Sigurimit duke qenë një ndër pesë vendet anëtare të përhershme me të drejtën e vetos. Ukraina tha se pret që të merren masa efikase nga katër anëtarët e tjerë të përhershëm – Britania, Kina, Franca dhe Shtetet e Bashkuara – duke thënë se këto vende “mbajnë përgjegjësinë kryesore për të parandaluar rrezikun e agresionit nëpërmjet përdorimit të armëve bërthamore”.
Zoti Putin njoftoi të shtunën dislokimin e armëve taktike bërthamore, duke thënë se kjo ishte e justifikuar për shkak të mbështetjes në rritje ushtarake të Perëndimit për forcat ukrainase, përfshirë vendimin e Britanisë javën e kaluar për të dërguar në Ukrainë armatim me përbërje uraniumi të varfëruar, që përshkon mjetet e blinduara.
Zoti Putin tha se pozicionimi nga Rusia i mbushjeve taktike bërthamore në Bjellorusi nuk dallon nga vendosja nga Shtetet e Bashkuara të armëve bërthamore në Belgjikë, Gjermani, Itali, Holandë dhe Turqi.
“Po bëjmë atë që ata e kanë bërë prej dekadash, duke i vendosur në vende të caktuara aleate, duke përgatitur platformat për lëshimin e tyre dhe duke trajnuar ekuipazhet”, tha udhëheqësi rus.
Zoti Putin tha se Presidenti bjellorus Alexander Lukashenko ka kërkuar prej kohësh që të ketë armë bërthamore në vendin e tij, për t’iu kundërvënë një rreziku të mundshëm të NATO-s nga vendet perëndimore fqinje. Bjellorusia ka kufij të përbashkët me tre vende anëtare të NATO-s – Letoninë, Lituaninë dhe Poloninë – ndërsa Rusia përdori territorin bjellorus si një platformë për të dërguar forcat në Ukrainë kur filloi sulmin në shkurtin e vitit të kaluar.
Zëdhënësja e NATO-s, Oana Lungescu, e quajti të gabuar krahasimin rus me dislokimet bërthamore nga vendet anëtare të NATO-s, duke thënë se “retorika bërthamore e Rusisë është e rrezikshme dhe e papërgjegjshme”.
Armët taktike bërthamore mund të përdoren në fushëbetejë dhe të kenë një rreze të shkurtër dhe forcë më të ulët goditëse krahasuar me mbushjet shumë më të fuqishme bërthamore që vendosen në raketat me rreze të gjatë. Zoti Putin tha se Rusia do të ruajë kontrollin mbi mbushjet e dërguara në Bjellorusi, numrin e të cilave nuk e bëri të ditur, si dhe se do të ndërtojë objekte për mbajtjen e tyre brenda datës 1 korrik.
Shtetet e Bashkuara thanë se do të “monitorojnë pasojat” e njoftimit të zotit Putin.
Zëdhënësja e Këshillit të Sigurisë Kombëtare Adrienne Watson tha se deri më tani Uashingtoni nuk ka parë “tregues që Rusia të jetë duke u përgatitur për përdorimin e një arme bërthamore” në kuadrin e sulmit në Ukrainë.
* Disa nga materialet për këtë artikull u morën nga agjencitë e lajmeve Associated Press, AFP dhe Reuters.
