Kievi ka përshëndetur vendimin e Bashkimit Evropian për t’i dhënë Ukrainës statusin e vendit kandidatit këtë javë, duke e quajtur atë një moment historik për anëtarësimin në bllok. Disa vende të tjera po kërkojnë anëtarësimin në BE dhe kritikët thonë se Brukseli duhet të përshpejtojë procesin e zgjerimit për t’iu kundërvënë ndërhyrjeve nga Rusia dhe Kina.
Presidenti, kryeministri dhe kryetari i parlamentit të Ukrainës dhanë një mesazh të përbashkët të premten, duke theksuar se integrimi i vendit në BE është tashmë i pakthyeshëm.
“Ukraina është vërtetë e bashkuar. Ukraina po lufton dhe do të fitojë. Do të fitojë Evropa, bota dhe njerëzimi. Lavdi Ukrainës. Lavdi Heronjve”, tha Presidenti Zelenskyy.
Udhëheqësit e BE-së thanë se ky është një moment historik, por paralajmëruan se rruga drejt anëtarësimit të plotë për Ukrainën dhe Moldavinë nuk do të jetë e lehtë.
“Por unë jam e bindur se të gjithë do të reagojnë më shpejt e do të punojnë për të zbatuar reformat e nevojshme”, tha Presidentja e Komisionit të BE-së, Ursula von der Leyen.
Zbatimi i këtyre reformave do të jetë i vështirë dhe do të marrë kohë, thotë analisti Andi Hoxhaj.
“Bëhet fjalë për forcimin e sundimit të ligjit dhe të sistemit të drejtësisë. Ata gjithashtu duan të shohin zbatimin një ligji kundër oligarkëve dhe çrrënjosjen e korrupsionit”, thotë ai.
Për momentin, Ukraina është përqendruar në zmbrapsjen e sulmit rus në lindje të vendit. Rezultati i luftës ka të ngjarë të përcaktojë edhe atë të anëtarësimit të vendit në BE.
“A do të jenë në gjendje të lejojnë anëtarësimin në BE të një vendi të madh si Ukraina, e cila do të kishte ende shumë probleme me kufijtë e saj?”, pyet analisti Hoxhaj.
Edhe vende të tjera ish-sovjetike dëshirojnë anëtarësimin në BE. Shpresat e Gjeorgjisë për të marrë statusin e vendit kandidat ashtu si Moldavia, u shuan pasi BE-ja kërkoi reforma të mëtejshme.
Maqedonia e Veriut mori statusin e vendit kandidat 17 vjet më parë, por procesi i integrimit të saj u bllokua nga Bullgaria për shkak të mosmarrëveshjeve rreth historisë dhe gjuhës. Ligjvënësit bullgarë votuan të premten për t’i dhënë fund vetos, nëse Maqedonia e Veriut i plotëson disa kushte.
Bosnja dhe Kosova gjithashtu dëshirojnë të anëtarësohen në BE, por për shkak të krizave politike Brukseli nuk u ka dhënë atyre statusin e vendit kandidatë. Kritikët thonë se kjo është një dritëshkurtësi.
“Nëse vendet që dëshirojnë të anëtarësohen në BE përballen me vonesa, ato do të riorientojnë politikat e tyre dhe më pas do të kemi një rritje të ndikimit rus dhe kinez në Ballkanin Perëndimor që do të krijonte probleme brenda vetë BE-së”, thotë Arton Demhasaj nga organizata “Çohu”.
Ndërkohë, Rusia tha se dhënia e statusit të vendit kandidatë nga BE-ja për Ukrainën nuk do të përbënte kërcënim, por akuzoi Perëndimin se po kërkon luftë.
“Në prag të fillimit të Luftës së Dytë Botërore, Hitleri mblodhi rreth vetes shumicën e vendeve Evropiane. Tani BE-ja dhe NATO po mbledhin të njëjtin koalicion modern për të luftuar, për një luftë me Federatën Ruse”, tha Ministri i Jashtëm rus Sergey Lavrov.
NATO-ja dhe BE-ja thonë se nuk po kërkojnë të futen në luftë me Rusinë dhe kanë akuzuar Moskën për prishjen e paqes prej disa dekadash në Evropë, me sulmin e paprovokuar kundër Ukrainës.
