DW: Z. Ambasador, Gjermania ka nisur në fillim të këtij muaji Presidencën gjashtë mujore të Këshillit të Bashkimit Europina, (BE) nën moton “Së bashku për rimëkëmbjen e Europës”, të përqendruar në kapërcimin e krizës së pandemisë Corona. A mund të paraqisni, ju lutem, sesi do t’i adresojë Gjermania sfidat që nxjerr përballimi i kësaj krize, brenda dhe përtej BE?
Peter Zingraf: Në këtë krizë, ne, në Evropë duhet të gjejmë bashkërisht zgjidhjet dhe të nxjerrim përfundimet e duhura, në mënyrë të tillë që kontinenti ynë të marrë veten pas shok-ut të virusit. Menaxhimi i krizës përfshin stabilizimin e mëtejshëm shëndetësor, koordinimin e strategjisë së daljes, rimëkëmbjen ekonomike dhe konsolidimin e kohezionit social. Në këtë kontekst BE është në krah edhe të vendeve në rajone përtej kufijve të tij.
DW: Konkretisht për Shqipërinë?
Peter Zingraf: Një BE i fortë është në interes të Shqipërisë. BE dhe shtetet e tij anëtare e kanë mbështetur muajt e fundit në një masë të konsiderueshme Shqipërinë përmes dërgimit të pajisjeve mbrojtëse dhe teknikës mjekësore, por edhe përmes ndihmës që u është dhënë grupeve të disavantazhuara sociale – kam qenë personalisht i pranishëm në aktivitete të tilla ndihme në Tiranë dhe në Shkodër. Por më lejoni të them shkurtimisht edhe që ne – nuk ka rëndësi në cilin vend jemi – mund t’ia dalim në frenimin e virusit vetëm nëse kontribuojmë të gjithë për këtë qëllim. Për fat të keq në qendrat e qyteteve dhe ato turistike në vend konstatoj shpesh që rregullat bazë të distancimit dhe të mbrojtjes nuk respektohen.
DW: Mbështetja e Presidencës së Gjermanisë ndaj Shqipërisë, në përballimin e krizës Corona, më sjell ndërmend një krizë tjetër: atë të refugjatëve, 30 vite më parë. Këtu, në territorin e Ambasadës Gjermane në Tiranë, 3000 vetë vërshuan nga 2 – 12 korrik, 1990, në oborrin dhe mjediset e saj për t’u arratisur nga Shqipëria komuniste drejt lirisë së Perëndimit. Për Shqipërimë ngjarja ishte preludi i përmbysjes së regjimit komunist. Po për Gjermaninë? Çfarë rëndësie dhe domethënie ka kjo ngjarje historike në marrdhëniet e saj me Shqipërinë?
Peter Zingraf: Ngjarjet e korrikut 1990 kanë qenë një goditje e rëndë për regjimin komunist. Ato pamje ne i njihnim që më parë nga ambasadat e tjera të Gjermanisë Perëndimore, përshembull në Pragë. Njerëzit që u arratisën aso kohe në Tiranë, fillimisht brenda territorit të Ambasadës sonë e më pas në Gjermani, ndërtuan së bashku një urë të parë mes dy vendeve tona. Dhe ne duam të kujtojmë pikërisht këto ngjarje historike. Për këtë qëllim kemi krijuar një ekspozitë virtuale si edhe kemi intervistuar dëshmitarë të kohës. I ftoj të gjithë t’i hedhin një sy faqes sonë të internetit dhe të Facebook-ut.
DW: Z. Ambassador, më lejoni t’i kthehem të sotmes. Ashtu si ju theksuat në video-mesazhin tuaj, në ditën e parë të Presidencës Gjermane, në 1 korrik, kjo presidencë nuk do të jetë vetëm një Presidencë Corona. Ku do të përqëndrohen kontributet kryesore të Presidencës së Gjermanisë ndaj Europës, në këto kohë kaq të vështira?
Peter Zingraf: Shumë detyra na presin, sepse bota nuk ndalet. Duam të sjellim drejt përfundimit bisedimet rreth buxhetit disa vjeçar të BE dhe ta shndërrojmë këtë të fundit në një buxhet të së ardhmes, i cili të kontribuojë që Evropa të dalë nga kriza në mënyrë të qendrueshme, me investime në mbrojtje të klimës, digjitalizim dhe kërkime shkencore. Krahas kësaj ne duam të kontribuojmë në konsolidimin e pavarësisë digjitale dhe teknologjike europiane. Rimëkëmbja pas krizës duhet të jetë një “Green Recovery – Rimëkëmbje e gjelbër.” Një politikë ambicioze në mbrojtje të klimës, e harmonizuar me „Green Deal” të Komisionit të BE vazhdon të jetë me rëndësi qendrore. Politika e migracionit do të jetë edhe më tej një temë e ngutshme.
DW: Hyrja në BE e vendeve të Ballkanit Perëndimor, (BP) dhe tërheqja e këtij rajoni më pranë BE-së është një tjetër projekt kyꞔ i Presidencës së Gjermanisë. Në programin e saj, kjo presidencë angazhohet të jetë “lokomotovë dhe ndërmjetëse” e perspektivës europiane të rajonit. Çfarë do të thotë kjo në terma konkretë? Si do t’i japë Presidenca gjermane nxitje të reja procesit të anëtarësimit të Shqipërisë dhe rajonit?
Peter Zingraf: Natyrisht, që, edhe si vendi i Kryesisë së Këshillit Europian, Gjermania do të vazhdojë të angazhohet për një perspektivë të besueshme anëtarësimi në BE të shteteve të BP. Përafrimi i mëtejshëm i këtyre vendeve me BE-në është si në interesin e BP ashtu edhe në interesin strategjik të vetë BE-së. Me hartimin dhe miratimin e kuadrit të negociimit për Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut ne dëshirojmë të përgatisim nisjen e bisedimeve të anëtarësimit me të dy vendet.
DW: Z. Ambasador. a mendoni se Shqipëria po i përgjigjet si duhet dhe në kohë kryerjes së disa reformave prioritare, të kërkuara nga BE-ja dhe Bundestag-u gjerman para Konferencës së Parë Ndërqeveritare të BE, që të meritojë fillimin konkret të negociatave të hyrjes në BE?
Peter Zingraf: Më gëzon fakti që aktorët e politikës shqiptare kanë gjetur një konsensus të parë lidhur me Kodin Zgjedhor. Tani fjala është të bëhet përpara me zbatimin e masave të dakordësuara. Krahas reformës zgjedhore një element i rëndësishëm në këndvështrimin gjerman është funksionaliteti i Gjykatës së Lartë dhe i Gjykatës Kushtetuese, që janë esenciale për vendin dhe bëjnë pjesë në grupin e kushteve që duhet të përmbushen përpara realizimit të Knferencës së Parë të Anëtarësimit. Uroj që në këtë drejtim të bëhet progres i shpejtë. Thënë shkurt, topi aktualisht vazhdon të jetë ende në fushën e palës shqiptare.
DW: Çfarë mendoni për Reformën Zgjedhore? Për fat të keq administrimi i procesit zgjedhor mbeti politik. Një nga rekomandimet kryesore të OSBE /ODIHR-it nuk u zbatua dhe u shty të zbatohet në proceset zgjedhore pas 2021.
Peter Zingraf: Dakordësia e Këshillit Politik për elemente të reformës zgjedhore ishte një shenjë nxitjeje dhe inkurajimi në rrugën e Shqipërisë drejt BE. Zbatimi i dakordësisë dhe debatet për ndryshime të mëtejshme në fakt nuk janë përmbyllur, ato vijojnë ende. E rëndësishme këtu është që rekomandimet e OSBE/ODIHR të shihen si linja orientuese. Në të njëjtën kohë rëndësi ka edhe progresi që do të bëhet në sqarimin e akuzave për mashtrim zgjedhor dhe blerje votash në zgjedhjet e kaluara.
DW: Çfarë mendoni për procesin e emërimeve të Gjykatësve Kushtetues? Që prej më shumë se dy vitesh në Shqipëri nuk funksionon as Gjykata Kushtetuese, as Gjykata e Lartë
Peter Zingraf: Procesi i përzgjedhjes dhe emërimit të gjykatësve kushtetues, në fakt është kompleks. Por ai është një proces i rëndësishëm dhe i duhuri, pasi Gjykata e ardhshme Kushtetuese do të duhet të vendosë për çështje të rëndësishme dhe autoritetin për këtë mund ta ketë vetëm një trupë e pavarur vendimmarrëse. Rrugën e tregon opinioni i Komisionit të Venecias: Institucionet e drejtësisë dhe ato kushtetuese të përfshira në këtë proces duhet të bashkëpunojnë në mënyrë konstruktive në mënyrë që së shpejti të shënohet progres.