“Së pari shtëpia i përkiste Zotit, pastaj të ftuarit dhe më pas pronarit, në Shqipëri.
Ky citim karakterizon shqiptarët (Shqipëri) në zhvillimin e tyre shekullor historik. Është motoja dhe linja kombëtare e jetës, përmbushja e përditshme e të cilës ka ndihmuar kombit të kapërcejë të gjitha kurthet që janë gdhendur në kronikën e gurit. Rastësisht, romani Kronikë në Gur me të njëjtin emër është vepra më e famshme letrare shqiptare në botë, e cila u bë e famshme nga një shkrimtar, një anëtar i përjetshëm i Akademisë Franceze, Ismail Kadare. Unë rekomandoj e rekomandoj këtëvend.”
Kështu nis një artikull i fundit i shkruar nga media sllovake Lexikon. Përshkrimi i vendit tonë bazohet kryesisht në vlerat e virtytet që njihet botërisht, si mikpritja dhe krenaria. Pa lënë pas e pikat kryesore turistike. Kujtojmë se sipas shifrave të INSTAT, numri i sllovakëve, ccekëve dhe polakëve që kanë vizituar Shqipërinë ka qenë i konsiderueshëm.
“Falë vendosmërisë dhe përulësisë, por edhe guximit dhe krenarisë së pabesueshme, Shqipëria e sotme është pjesë e Ballkanit, fuqia e së cilës – madje falë mikpritjes së sinqertë të njerëzve të thjeshtë – do të befasojë të gjithë.”-thotë autori.
Artikulli në vijim:
Ideja e një vendi të prapambetur në Ballkan do të hiqet shpejt nga mendja juaj, që në orët e para të vizitës në Shqipëri. Dëshmi? Bulevardet e reja dhe parqet e gjelbërta të kryeqytetit, vendpushimet me standard që jemi mësuar të shohim kudo tjetër në destinacionet bregdetare, ose kujdesi shembullor për trashëgiminë kulturore. … Dhe kudo, të rinjtë shqiptarë janë plot jetë.
Ideja e mënyrës origjinale të jetës (nga epoka e komunizmit kur vendi u izolua plotësisht nga pjesa tjetër e botës) ngadalë po zhduket. Besojmë se shqiptarët nuk do të ndalojnë zhvillimin. Përkundër kësaj, fshat ende ofron një pamje të rrallë të mënyrës së jetës, kur ka karroca me gomar, dele dhe bagëti. Rrënimet e kohës dhe dielli i Ballkanit kanë zbardhur gradualisht yjet e kuq dhe parullat marksiste nga epoka komuniste, njëherë e mirë. Fotografia karakteristike e vendit plotësohet nga bunkerë betoni që nga ajo kohë. Sipas burimeve të disponueshme, ata thuhet se janë rreth 800 mijë të tillë.
Së pari, Zoti…
Monumentet e jashtëzakonshme datojnë nga kulturat antike të Grekëve, Romakëve, Bizantinëve, por veçanërisht një nga kombet më të vjetra evropiane me origjinë indo-evropiane Ilirisë. Kryqëzimi shekullor i kulturave dhe feve nuk ushkatërrua as nga regjimi komunist i të pabesit Enver Hoxha, i cili në kohën e “lulëzimit” të tij më të madh përcaktoi një shtet ateist (1967 – 1990).
Për fat të mirë, xhamitë e muslimanëve mesjetarë, kishat ortodokse Greke me piktura dhe ikona të rralla u shpëtuan nga tërbimi i tij.
Shqiptarët njihen për mitologjinë e tyre të pasur, e cila ende ka rrënjë pagane, para-kristiane. Prerja e peizazhit nuk duhet të mungojë në sitin arkeologjik jashtëzakonisht të rrallë të monumenteve romake – sitin e Apolonisë. Ndodhet në një lartësi të vogël jo larg Vlorës. Entuziastët arkeologjikë do të zbulojnë monumentet e zbuluara tashmë të Perandorisë Romake, një manastir të vogël me një kishë Greke, Obelisk, Agora, Arc de Triomphe, Teatrin Odeon, Tempullin e Dianës, bibliotekën dhe themelet e gërmuara të ndërtesave antike.
… Pastaj te mysafiri…
Nuk ka dyshim për mikpritjen e njerëzve lokalë. Shumë e lehtë për të hedhur poshtë paragjykimet, mjafton buzëqeshja, e tyre,“e dukshme” në formën e frutave të ofruara nga prodhimi vendasose produkte të tjera.
… Dhe vetëm atëherë pronari
Kjo pjesë e citatit hyrës karakterizon fuqimisht përshtypjen tuaj vizive të vendit. Mungesa e ndarjes kadastrale ndikon shumë në zhvillimin aktual. Fituan lirinë e shprehjes dhe të sipërmarrjes në1991 dhe më pas, zbuluan plotësisht kufijtë mes pronarëve de fakto (dhe me sa duket de jure) dhe pronat mes tyre.
