Para katër vitesh unë botova një nga librat e mi më të rëndësishëm, “Ylli i Shkrimtarit” – Një biografi e shkrimtarit Ismal Kadare nga koha e diktaturës deri më sot”.
Në këtë libër unë kam karakterizuar marrëdhënien e shkrimtarit të shquar shqiptar me famë botërore me diktaturën më të sofistikuar dhe më çnjerëzore të Europës, e cila është marrëdhënia më e ndërlikuar që një bard i mendimit të lirë mund të ketë ndërtuar me një despot komunist.
Marrëdhënia e Ismail Kadaresë me diktatorin Hoxha është në fakt një lloj kompromisi, që në Romën e Lashtë i ngjan marrëdhënies së Senekës – senator dhe fiolozof me Perandorin mizor Neron.
Njëri kishte pushtetin ushtarak , juridik dhe politik, që shtypte me zjarr dhe hekur këdo që e sfidonte dhe tjetri kishte pushtetin e fjalës, që vazhdonte t’iu jepte ushqim shpirtëror njerëzve të vet. Të dy e urrenin njeri tjetrin për vdekje, të dy e shikonin me frikë njeri tjetrin dhe të dy e respektonin njeri tjetrin.
Enver Hoxha kishte një iluzion që rezultoi katërcipërisht i rremë për popullin e vet, ndërsa i dyti do ta përjetonte me një letërsi me një imazh po aq të rremë.
Në qëndër të këtij libri është një marrëdhënie njerëzore, që i mundësoi Kadaresë të ishte i lirë në pjesën më të madhe të veprave për të na dhuruar ato perla botërore që njohim sot , por nga ana tjetër i shkaktoi disa nga plagët më të dhimbshme shpirtërore në jetë.
Në librin tim “Ylli i Shkrimtarit “, mbas një pune gati 30 vjeçare besoj se ja kam arritur të plotësoj me sukses atmosferën që shoqëron shkrimtarin në çdo hap të moshës, përjetimet që ai ndjen para çdo vepre të madhe që nxorri pena e tij letrare, për të mundësuar kështu fotografimin historik të gjithë jetës së këtij krijuesi.
Mënyra e të rrëfyerit të këtij libri është një gjini e veçantë, diçka midis disertacionit të vërtetë shkencor dhe esesë së gjatë narrative.
Ky libër ndonse nuk është promovuar shumë, ndoshta edhe për fajin tim, që nuk rend dot studiove televizive, ka patur fatin e tij të mirë.
Botimi i tij ka patur lexues të shumtë dhe është ribotuar heshturazi disa herë.
Mjaft të huaj që lexojnë shqip, duke përfshirë edhe ish ambasadorin amerikan në Tiranë z. Donald Lu që kishte arritur të lexonte shqip më kanë shprehur habi për informacionin që kanë marrë mbi Shqipërinë komuniste nëpërmjet këtij libri.
Shumë herë kërkesa të përsëritura kanë ardhur në adresën time, nga miq të mi shqiptarë konfidencialë në Shqipëri si dhe Europë, Shtetet e Bashkuara por edhe të tjerë për mundësinë e botimit të tij në gjuhë të huaj.
I kam ndjekur me kureshtje dhe shumë interes, sidomos kur këto kanë ardhur nëpërmjet pikave të shitjes, që mbajnë edhe literaturë të huaj, si në Rinas, Tiranë apo pika të tjera dhe kam menduar seriozisht për botimin në gjuhë të huaj.
Për fat të mirë, bashëpunëtori im Shpëtim Lezi të cilin e falënderoj publikisht, një përkthyes me një CV interesante, i cili duke qënë ndërkohë edhe lexues i apasionuar i Kadaresë, mbas 3 vitesh pune e përktheu këtë libër në anglisht, duke e konsultuar paralelisht edhe me profesionistë, të cilët e vlerësojnë përkthimin e tij.
Ju falenderoj dhe ju uroj lexim të mbarë!
Me respekt,
Ndriçim Kulla
To my Albanian- speaking and English- speaking readers;
“The Writer’s Star” is now in English as well.
Four years ago I published one of my most important books, “The Writer’s Star” – Biography on Ismail Kadare, from the time of tyranny until the present”.
In this book, I have portrayed the relationship of the prominent world-renowned Albanian writer with the most sophisticated and inhumane dictatorship of Europe, which is the most complicated relationship that a bard of free thought may have built up with a communist despot.
Ismail Kadare’s relationship with dictator Hoxha is in fact a kind of compromise that resembles that of Senator and Philosopher Seneca with the cruel emperor Nero in ancient Rome.
One had military, legal, and political power, attacking anyone who challenged him with fire and sword, and the other had only the power of speech, continuing to give spiritual food to the people. Both hated one-another to death, both looked at one-another with fear, and they both respected one-another as well.
Enver Hoxha had an illusion that turned out to be totally false for his people, while the latter expressed this in literature, with an image that was just as false.
The focus of this book is a human relationship that enabled Kadare to be free in most of his works on the one hand, and to give us those world pearls that we know today, but which caused on the other hand some of the most painful spiritual wounds in his life.
In my book “The Writer’s Star”, that took almost 30 years of work to write, I believe that I have succeeded in completing the atmosphere that accompanied the writer at every step of his life, in giving the experiences that he felt before any great work his pen produced, thus achieving the historical photographing of the entire life of this great creator. The narrating of this book is a distinct gender too, something between the true scientific dissertation and the long narrative essay.
Although this book has been promoted very little, and perhaps it is my fault that I have not been to television studios to do this, it still has had its good fortune. Its publication has had many readers and has been republished silently several times.
Many foreigners who can read Albanian, including the former US Ambassador to Albania, Mr. Donald Lu, who read the Albanian version, have expressed surprise about the rich information they have received on Communist Albania by reading this book.
Many times, repeated requests were made to me from my close Albanian friends in Albania, Europe and United States, and others as well, to have the book published in English and other foreign languages.
I heard these requests with curiosity and great interest, especially when they came from bookshops that hold even foreign literature, such as the ones in Rinas, in Tirana, or other places, and I seriously considered publishing the book in foreign languages.
Fortunately, my collaborator, Shpëtim Lezi, whom I thank publicly, is a translator with an interesting CV, while being at the same time an ardent reader of Kadare, and after three years of work, he translated my book into English, consulting at the same time with other professionals who have lauded his translation.
Thank you and I hope you enjoy reading this book!
Respectfully,
Ndriçim Kulla
