Në këto 100 ditë që kur Hamasi sulmoi Izraelin më 7 tetor, Presidenti Joe Biden ka ndihmuar Izraelin të fitojë luftën në Gaza dhe të parandalojë që konflikti të kthehet në një luftë rajonale me Iranin dhe përfaqësuesit e tij.
Mirëpo kjo po rezulton e vështirë, pasi “boshti i rezistencës” i Iranit dhe Izraeli e Amerika jane duke u përfshirë në sulme gjithnjë e më të rrezikshme ndaj njeri-tjetrit, duke përfshirë dhe atentate.
Aleatët iranianë në Irak dhe Siri kanë nisur rreth 140 sulme me raketa dhe drone kundër trupave amerikane që nga fillimi i luftës në Gaza. Ndoshta më e rënda erdhi më 20 janar, me një breshëri “raketash” të lëshuara në bazën Al Asad në Irakun perëndimor, sipas Komandës Qendrore të Amerikës.
Raportet thonë se bateritë e mbrojtjes ajrore Patriot kapën shumicën e tyre, por disa goditën bazën, duke plagosur një numër të panjohur amerikanësh dhe irakenësh. Deri më tani, Amerika është hakmarrë kundër militantëve vendas.
Biden tani do të përballet me presion në rritje për të ndërmarrë veprime më të forta kundër vetë Iranit. Është një dilemë: mos bëjë asgjë dhe Amerika duket e dobët; të hakmerret dhe presidenti rrezikon një luftë të re në një vit zgjedhor.
Ndërkohë, në Jemen, Amerika nisi sulmin e saj të shtatë ndaj një aleati tjetër iranian, milicinë Houthi që drejton pjesën më të madhe të vendit, në një përpjekje për të frenuar sulmet me raketa ndaj anijeve që kalonin ngushticën Bab al-Mandab. Houthit pretendojnë se po veprojnë në mbështetje të palestinezëve, kundër anijeve që lundrojnë drejt Izraelit ose luftanijeve perëndimore.
Por shënjestrimi i tyre është i rastësishëm, pavarësisht raporteve se po merr ndihmë nga anëtarët e Korpusit të Gardës Revolucionare Islamike të Iranit (irgc), garda pretoriane e regjimit klerikal, për të identifikuar anijet dhe për të përdorur armët.
Vetë Biden pranon se sulmet e Amerikës nuk do t’i ndalin Houthi-t.
Megjithatë, Ëashington Post raporton se administrata Biden po harton plane për një “fushatë të qëndrueshme ushtarake” në Jemen, pavarësisht nga dyshimet e disa zyrtarëve.
Ndërkohë, në Liban, aleati rajonal më i vjetër dhe më i fuqishëm i Iranit, Hizbullah, një milici dhe parti politike shiite, ka shkëmbyer rregullisht zjarr me forcat izraelite.
Ajo ka shprehur mbështetje për Hamasin, por nuk është hedhur në një luftë frontale kundër Izraelit.
Administrata e Biden ndihmoi që Izraeli të mos niste një sulm parandalues kundër Hizbullahut menjëherë pas sulmeve të 7 tetorit.
Por Izraeli po kërcënon me veprime në Liban nëse diplomacia nuk arrin të bindë forcat e Hizbullahut të ndalojnë të shtënat dhe të largohen nga rajoni kufitar.
Amerika dhe Irani po luajnë kështu një akt të rrezikshëm balancues ndaj njeri-tjetrit. Irani ka ndihmuar aleatët e tij në “boshtin e rezistencës” për të organizuar sulme që synojnë të dobësojnë Izraelin, të zhvendosin Amerikën dhe të diskreditojnë shtetet arabe që kanë bërë paqe (ose kërkojnë) me Izraelin. Amerika, nga ana e saj, është përfshirë në hakmarrje të kufizuar. Të dy shtetet kanë shmangur një përplasje të drejtpërdrejtë. Por ekuilibri mund të mos mbahet.
Së pari, Izraeli po zhvillon një luftë jo shumë të fshehtë kundër Iranit dhe aleatëve të tij, krahas konfrontimeve të hapura me Hamasin dhe Hizbullahun. Në fund të dhjetorit, një komandant i Gardës Revolucionare u vra në një sulm të dyshuar ajror izraelit në Damask. Një javë më vonë, Saleh al-Arouri, një zyrtar i lartë i Hamasit, u vra në një sulm në bastionin e Hizbullahut në Bejrutin jugor.
Më 20 janar, një tjetër sulm me raketa në Damask vrau pesë anëtarë të Irgc, duke përfshirë Hojatallah Omidvar, kreun e inteligjencës në Siri për Forcën Quds, krahu i operacioneve të jashtme të Irgc.
Më 4 janar, Amerika vrau Mushtaq al-Jaëari, një udhëheqës i Harakat al-Nujaba, një grup i përfshirë në sulmin ndaj forcave amerikane, me një sulm me dron kundër selisë së tij në Bagdad.
Ndërkohë, një sërë sulmesh terroriste kanë tronditur regjimin iranian në shtëpi. Këto përfshijnë një sulm të dyfishtë vetëvrasës, të pretenduar nga grupi xhihadist i Shtetit Islamik, që vrau afërsisht 100 njerëz në varrin e Qassem Soleimani, një gjeneral i lartë i IRGC-së i vrarë nga Amerika në vitin 2020; dhe vrasja e të paktën 11 policëve në provincën e tensionuar lindore të Baluchestan nga një grup Baluch me bazë në Pakistan, Jaish al-Adl.
Udhëheqësi suprem i Iranit, Ayatollah Ali Khamenei, u ka bërë thirrje forcave iraniane të ushtrojnë “durim strategjik”. Por Ali Vaez i Grupit Ndërkombëtar të Krizave argumenton se regjimi iranian tani ndjen se duhet të veprojë dhe ka marrë gjërat në duart e veta.
Javën e kaluar Irani lëshoi raketa në tre vende fqinje: kundër objektivave të dyshuar terroristë në Siri dhe Pakistan, dhe në një bazë të supozuar spiunazhi izraelit në Kurdistanin irakian.
“Iranianët mendojnë se Izraeli ka ngritur në kurth për ta duke i detyruar që të përballen me Amerikën”.
Sa i përket administratës Biden, zyrtarët këmbëngulin se ata nuk duan një luftë rajonale. Në vitin 2020, paraardhësi i Biden, Donald Trump, urdhëroi vrasjen e Soleimanit në përgjigje të sulmeve ndaj forcave amerikane nga milicitë pro-iraniane.
Kjo prodhoi një breshëri të zjarrit të raketave balistike iraniane në Al Asad të ngjashme me breshërinë e fundit (për të cilën zoti Trump nuk iu përgjigj më tej).
Biden ka qenë i kujdesshëm. Ai nuk dëshiron të tërhiqet në një luftë në Lindjen e Mesme në një kohë kur Amerika tashmë është dobësuar duke mbështetur Ukrainën në luftën e saj kundër Rusisë dhe po përpiqet të parandalojë një tjetër kundër Kinës mbi Tajvanin. Biden, për më tepër, po kërkon rizgjedhje këtë vit.
Në Irak dhe Siri, forcat amerikane përgjigjen shumë më rrallë sesa sulmohen.
Në mënyrë të ngjashme në Jemen, Amerika në fillim e kufizoi veten në rrëzimin e raketave dhe dronëve që kërcënonin Izraelin ose anijet kalimtare, lëshoi paralajmërime dhe siguroi një rezolutë mbështetëse të Këshillit të Sigurimit të OKB-së përpara se të godiste drejtpërdrejt Houthitë.
“Administrata e di se ka një problem pa zgjidhje,” thotë Aaron David Miller i Carnegie Endoëment for International Peace, një institut kërkimi në Uashington, dc. “Mund të përpiqet vetëm ta menaxhojë atë.”
Shpresa më e mirë e Biden është se Izraeli do të fitojë së shpejti, ose të paktën do të mbyllë luftën në Gaza, dhe kështu do të zvogëlojë tërbimin në të gjithë rajonin.
Por Izraeli as nuk e ka shuar Hamasin dhe as nuk ka rimarrë pengjet e tij dhe tregon pak shenja se është gati të ndalojë. Numri i të vdekurve palestinezë ka kaluar 25,000. Disa e akuzojnë Izraelin për gjenocid. Kryeministri izraelit, Binyamin Netanyahu, po e refuzon kategorikisht thirrjen e Biden për një shtet të ardhshëm palestinez.
Ndërsa Biden përpiqet të mbajë unazën në Lindjen e Mesme, Miller thotë se ai mund të jetë një fatkeqësi ose sulm terrorist larg një lufte rajonale.
“Nëse kjo vazhdon, dhe një nga këto sulme në fakt përfundon duke vrarë një numër të konsiderueshëm amerikanësh, administrata nuk do të ketë zgjidhje tjetër veçse të godasë Irgc-në.”