Të dërguarit amerikanë dhe evropianë thanë pas vizitave në Prishtinë dhe në Beograd se presin intensifikimin e përpjekjeve për të siguruar një marrëveshjeje normalizimi ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, situata e pazgjidhur ndërmjet të cilave shihet si një burim paqëndrueshmërie në Ballkan në një periudhë të ndjeshme në Evropë për shkak të agresionit rus në Ukrainë.
Ata thanë se një propozim evropian që u bë i njohur si nisma franko-gjermane për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet të dyja palëve është rruga më e mirë për një paqe të qëndrueshme.
Në Beograd i dërguari evropian Miroslav Lajçak u shpreh i inkurajuar pas bisedimeve me presidentin serb Aleksandar Vuçiç.
“Presidenti Vuçiç tregoi qasje të përgjegjshme dhe gatishmëri për të marrë vendime të vështira në interes të paqes dhe ardhmërisë evropiane për Serbinë”, tha ai.
Në Prishtinë ndërkaq tha se “kishim pritur një kuptim më të mirë të mundësive që ofron ky propozim”.
Propozimi nuk parasheh njohjen e ndërsjellë, por përfshinë përkushtimin e të dyja palëve për të mos penguar njëra tjetrën në proceset integruese.
Presidenti serb Aleksandar Vuçiç i cilësoi të vështira bisedimet rreth këtij propozimi.
“Unë thashë se në ditët dhe javët në vijim do të kem konsultime me anëtarët e qeverisë, deputetët, të gjitha grupet e rëndësishme civile, se jemi të gatshëm të pranojmë konceptin dhe të punojmë për zbatimin e marrëveshjes së propozuar”, tha ai.
Propozimi evropian parasheh zbatimin të gjitha marrëveshjeve të deritashme të arritura në bisedimet e ndërmjetësuara nga Bashkimi Evropian. Diplomatët sërish vunë theksin te marrëveshja për Asociacionin e komunave me shumicë serbe. Autoritetet në Prishtinë thonë se çështja e Asociacionit mund të trajtohet në kuadër të marrëveshjes përfundimtare me Serbinë dhe se nuk mund të bëhet një mekanizëm një etnik sepse nuk është në frymën e Kushtetutës së vendit.
I dërguari i posaçëm amerikan për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar, tha se Asociacioni është një detyrim ligjor ndërkombëtar për Kosovën dhe duhet të zbatohet.
“Ne do ta bëjmë këtë dhe unë do ta bëj këtë duke gjetur partnerë dhe ka shumë partnerë, ka shumë njerëz që duan të shohin marrëdhënie më të mira të serbëve në veri dhe pjesës tjetër të vendit…Çështja është se në ç’pikë Kosova do ta ketë të qartë se bashkësia ndërkombëtare pret që ta bëjë këtë, kërkon që ta bëjë këtë”, tha zoti Escobar.
Qeveria e Kosovës ritheksoi se propozimi evropian është bazë e mirë për diskutime të mëtejme, por nuk komentoi kërkesën e vendosur për Asociacionin, themelimi i të cilit për Beogradin është kusht që serbët në veriun e Kosovës të kthehen në institucionet vendase që i braktisën në nëntor të vitit të kaluar mes tensionesh lidhur me përdorimin e targave të makinave të lëshuara nga Serbia.
Zhvillimet e fundit thonë vëzhguesit, e kanë përqendruar trysninë ndërkombëtare në Prishtinë ku qeveria shpesh është kritikuar nga opozita për cenim të marrëdhënieve me aleatët perëndimorë.
Të shtunën presidentja e Kosovës Vjosa Osmani përmendi ruajtjen e aleancave gjatë përkujtimit të përvjetorit të vdekjes së ish presidentit Ibrahim Rugova.
“Është trashëgimia që ai la pas që na shërben si dritë udhërrëfyese në përpjekjet tona të pandalura që ta forcojmë shtetin tonë, që e ndërtuam me shumë mund e sakrificë të shumë burrave e grave të Republikës së Kosovës, prandaj ashtu siç diti presidenti Rugova të ndërtojë miq e aleatë, të cilët e mbështeten Kosovën në ditët më të rënda dhe më të errëta të saj, ashtu do t’i ruajmë këto aleanca edhe në rrugën tonë përpara derisa Kosova vazhdon të përballet me sfida”, tha presidentja Osmani.
Muajin që vjen Kosova shënon 15 vjet të pavarësisë që u shpall me mbështetjen e Shteteve të Bashkuara dhe vendeve kryesore evropiane, por kundërshtohet nga Serbia dhe aleatja e saj Rusia.