Ballina Aktualitet ZGJEDHJET E SOTIT NË SHBA DHE ÇKA NENKUPTOJNË ATO PËR NE?

ZGJEDHJET E SOTIT NË SHBA DHE ÇKA NENKUPTOJNË ATO PËR NE?

Nga Faton Bislimi

8 Nëntor 2022

Sot Shtetet e Bashkuara Amerikës po mbahen zgjedhjet e gjysëm-mandatit, apo ‘midterm elections’ sic njihen në zhargonin zgjedhor këtu. Nga 100 ulëse Senat, sot proces zgjedhor janë vetëm 34 prej tyre. Kurse nga 435 ulëset në Dhomën e Përfaqësuesëve, gjitha janë proces zgjedhor sot.  

Dhomën e Përfaqësuesëve, Demokratët kanë pasë shumicën  nga zgjedhjet e vitit 2018 kur kishin marrë 235 vende nga 435, shumicë kjo e zvogëluar mandej vetëm 222 vende në zgjedhjet e vitit 2020. Është e pritshme zgjedhjet e 2022 po mbahen sot, nëse vazhdon trendi 2018-2020, atëherë lehtazi do mund shohim një shumicë Republikane në Dhomën e Përfaqësuesëve. Kurse, Senat, Demokratët kanë pasë shumicën vetëm përmes votes Zëvendës Presidentës Harris, njëkohësisht shërbene dhe si Kryetare e Senatit. Nga 100 ulëset Senat, Demokratët kanë 48, Republikanët 50, dhe dy janë pavarur – Angus King nga Maine, dhe Bernie Sanders nga Vermont – por cilët votojnë linjë me Demokratët, duke ju dhënë atyre shumicën vetëm me votën e Kryetarës Senatit, pra Zëvendës Presidentes Harris (51 vs 50).

Pos Dhomës Përfaqësuesëve lehtazi sonte mund të rrëshaqas një shumicë Republikane, edhe shumica e thjeshtë e Demokratëve Senat nuk është fare e sigurtë. Janë një sër fushë betejash nxehta garën për Senat, ka qenë edhe fokusi i përqëndruar i Demokratëve. Sic duket, bindur se e kanë thuaja pamundur ruajnë shumicën Dhomën e Përfaqësuesëve, Demokratët pikësynim këtë fushatë të midterms e kanë pasë Senatin. Andaj, fushëbetejat e nxehta do përcaktojnë fatin e Senatit sonte janë: Pennsylvania, Nevada, Georgia, Wisconsin, Arizona, North Carolina, New Hampshire, Ohio, Florida, dhe Colorado. Nga këto shtetefushëbetejë, katër pritet fitojnë Republikanët (Wisconsin, Ohio, North Carolina, Florida), tri Demokratët (Colorado, New Hampshire, Arizona), dhe tri tjera (Pennsylvania, Nevada, dhe Georgia) janë totalisht pa parakishkueshme ngase thuaja kandidatët ja kokë-më-kokë dhe një diferencë shumë e vogël votash do ta përcaktojë fituesin. Por, edhe këtu, shihet një tendence e elektoratit përqafojë Republikanët shumë sesa Demokratët.

Atëherë, cka nëse Republikanët fitojnë shumicën dyjat apo njërën nga dhomat e Kongresit SHBA-veDhomën e Përfaqësuesëve dhe Senat? Thjeshtë, ku mbetet Kosova këtë mes, dhe cilat janë avantazhet apo disavantazhet për interesat tona kombëtare?

Zgjedhja e Presidentit Biden 2020 ishte një fitore edhe për shqiptarët sepse Shtëpinë e Bardhë, shef ishte bërë tanimë një njeri njihte shumë mirë historinë tonë dhe kishte përkrahur clirimin dhe pavarësinë e Kosovës nga mes-vitet e 1990-ta, kur ishte Senator dhe mandej Kryetar i Komitetit për Punë të Jashtme Senatit SHBA-ve. Këtë përkrahje nga Biden, ne e kishim arritë falë punës jashtëzakonshme me nga Liga Qytetare Shqiptaro-Amerikane, dhe respektivisht nga Joe Dio Guardi e Shirley Cloyes Dio Guardi.

Normalisht, se një Presidenti SHBA, për cuar përpara agjendën e vet i duhet shumica dyja Dhomat e Kongresit, dhe Biden deri tani ka qenë shumë me fat sepse këtë shumicë e ka pasur. Por, sonte, gjithëcka mund ndryshojë! E ky ndryshim na prek edhe neve, Kosovën, vecanti e shqiptarët në përgjithësi – jo se gjithë ne ideologjikisht jemi lidhur me Demokratët, por sepse rrethanat gjeopolitike janë favorshme sot nën këtë nomenklaturë politike SHBA sic është tani.

Një shumicë Republikane Dhomën e Përfaqësuesëve apo në Senat do komplikonte fuqishëm vendimmarrjen e Biden në përgjithësi dhe politikat e tij brendëshme, por edhe politikën e jashtme, gjithësesi. Për ilustruar këtë, sidomos politikën e jashtme, ngase aty është interesi ynë, pari duhet shikuar se me cilët kandidatë fitimtarë Republikanët do arrinin shumicën qoftë  Dhomën e Përfaqësuesëve, qoftë Senat – me ata njihensi “MAGA Republicans” apo Trumpistë, apo me ata janë Republikanë tradicionalë dhe anti-Trumpistë. Keni parasysh se kjo fushatë ka shënuar involvimin zëshëm ish Presidentit George W. Bush përkrahje kandidatëve më tradicionalë Republikanë, pra, atyre anti-Trumpistë. Realisht, nëse Trumpistët fitojnë, kjo do jetë një shtytje e madhe për ish Presidentin Trump sfidojë vetën edhe njëherë garën e ardhëshme presidenciale.

Por, kthehemi tek ilustrimi konkret: nëse Dhomën e Përfaqësuesëve e marrin Republikanët, ata marrin edhe udhëheqjen e gjitha komisioneve e komiteteve aty. Psh, ne do humbisnim një mik jashtëzakonisht fuqishëm e madhtonin, Kongresistin Gregory Meeks nga pozita e Kryetarit të Punëve Jashtme Kongresit, ngase vend tij do vinte një Republikan. Po ashtu, do humbisminim nga pozita e tij e rëndësishme si Kryetar i Komisionit Kongresional për Drejtate Njeriut edhe Kongresistin Jim McGovern, ngase edhe ai do zëvendësohej nga një Republikan. Tutje, po ashtu, do të humbisnim nga pozita kyce si Kryetar i Komisionit Ligjësisë edhe Kongresistin dhe mikun e mocëm shqiptarëve, Jerry Nadler. Pra, këta janë disa shembuj se si do ndryshonte casja jonë Kongresin e SHBA-ve, respektivisht Dhomën e Përfaqësuesëve.

Njësoj thuajase do ndodhte edhe Senat, rast se Republikanët marrin shumicën, atëherë ne do humbisnim nga pozita jashtëzakonisht e fuqishme e Kryetarit Komisionit për Punë Jashtme Senatit, Senatorin Bob Menendez, një mik të pazëvendësueshëm shqiptarëve, zyrtarin lartë amerikan  nuk ka hezituar asnjëherë dalë mbrojtje Kosovës (e kundër asociacionit komunave serbe), dhe mbrojtje të drejtave shqiptarëve etnikë Luginë Preshevës. Krejt këta njerzë i pëmenda këtu janë miq e bashkëpunëtorë ngushtë  Ligës Qytetare Shqiptaro-Amerikane dhe si rezultat janë përkrahës kauzës sonë kombëtare.

Prandaj, edhe nëse njëra apo dyja dhomat e Kongresit shkojnë  favor Republikanëve, nuk është fundi i botës për ne. Po, na zgjatën pak disa procese i kemi kanalizuar dhe në procedim e sipër këta liderë tanishëm Kongres, por ne kemi dicka historikisht nga ka shpëtuar qoftë kur shumicë ishin Republikanët apo Demokratët, dhe ajo është trashëgëmia e puna e mbi tri dekadave rresht e Ligës Qytetare Shqiptaro-Amerikane nën lidershipin e Joe e Shirley DioGuardit që gjithëmonë kanë punuar baza bi-partizane (pra, me dyja taborret politike) për kauzën kombëtare shqiptare. Andaj, edhe nëse këto pozita kyce pas sotit, vijnë Republikanët, do fillonin mandatin Janar 2023, përmes Ligës Qytetare dhe përshkak punës ngushtë edhe me Republikanët, ne do jemi përsëri aty ku duhet për Kosovën vecanti dhe shqiptarët në përgjithësi.

Sidoqoftë, nuk duhet harruar e nuk duhet hamendësohemi asnjëherë se kemi vetëm edhe dy vjet një dritareje unike të mundësisë gjerësa Shtëpinë e Bardhë e kemi një mik si Biden disa procese jetike për Kosovën t’i kryejmë pa prolongimvecanërisht dialogun me Serbinë. Kushdo nesër do vijë në Shtëpinë e Bardhë pas Biden, nuk do e ketë as njohurinë, as sentimentin, e as vullnetin ta shoh favorshëm Kosovën sesa Biden! Koha është aseti i cmueshëm këtë botë. Atë duhet shfrytëzuar tani, nesër është vecse tjetër kohë!

Dr. Faton Bislimi është ekspert i politikës së jashtme dhe vecanerisht i marrëdhënjeve shqiptaro-amerikane. Ai është anëtar Bordit Ekzekutiv Ligës QytetareShqiptaro-Amerikane dhe ish-deputet Kuvendit Republikës Kosovës.