Lideri i opozitës maqedonase, Hristijan Mickoski, më 2 korrik hodhi poshtë propozimin e ri të Francës për zgjidhjen e kontestit me Bullgarinë, që i hap rrugën nisjes së negociatave për integrim në Bashkimin Evropian.
Në tubimin e partisë së tij, VMRO-DPMNE para Qeverisë së Maqedonisë së Veriut, Mickoski tha se “populli po zgjohet dhe të gjithë ata që duan t’i japin fund Maqedonisë [së Veriut] duke nënshkruar brenda një apo dy ditëve, populli maqedonas dhe qytetarët maqedonas nuk do ta harrojnë këtë. Nuk na duhet Evropa nëse duhet të asimilohemi”, theksoi kreu i VMRO-së Mickoski gjatë protestës me moton “Ultimatum – Jo faleminderit”.
“Nuk dua të jem në Evropë sepse kam të drejtë të jem maqedonas, që flet gjuhën maqedonase dhe që lufton për Maqedoninë e tij, për identitetin e tij, për kulturën e tij, për historinë e tij dhe për trashëgiminë e tij”, deklaroi Mickoski.
Ai shtoi se identiteti maqedonas është mbi të gjitha duke vlerësuar si “të dëmshëm” propozimin e ri francez pasi sipas tij, “nuk dallon nga propozimi i parë”.
Por, paraprakisht, ministri i Punëve të Jashtme, Bujar Osmani deklaroi se propozimi i modifikuar francez për zgjidhjen e kontestit mes Shkupit dhe Sofjes, e mbyll çështjet e identitetit dhe gjuhës maqedonase, të cilat, sipas tij pranohen si të tilla nga Bashkimi Evropian.
“Bullgaria mund të mbajë qëndrimin e saj për gjuhën maqedonase, por kjo nuk do të jetë e pranueshme për BE-në në kuadër të negociatave. Propagandistët thonë se kjo është një qorrsokak, ne do të ‘bullgarizohemi’, por ne jemi këtu për të çmontuar narrativë të tillë. Kam dëgjuar variante që ka pasur fusnota, kualifikime. Nëntëdhjetë për qind të kohës e shpenzuam për të mbyllur çështjen për gjuhën”, tha Osmani duke sqaruar propozimin francez për të cilin në Maqedoninë e Veriut po zhvillohen konsultimet me të gjithë faktorët në vend.
Sipas kryediplomatit Osmani, propozimi mund të kalojë vetëm me vendim të Qeverisë pa pasur nevojë për vendi nga Parlamenti, siç kishte deklaruar më parë kryeministri i Maqedonisë së Veriut, Dimitar Kovaçevski.
Për kreun e diplomacisë maqedonase, Bujar Osmani, “dallimi më i madh” ndërmjet propozimit të ri dhe atij të vjetër francez është se “gjuha maqedonase mbetet e mbrojtur në BE dhe propozimet e deritanishme si “gjuha e Maqedonisë së Veriut”, “gjuha sipas Kushtetutës” dhe fusnota me një yll se “gjuha maqedonase për Bullgarinë është e papranueshme, janë refuzuar”.
Ai tha se maqedonishtja njihet nga BE-ja dhe me procesin e anëtarësimit, do të bëhet një nga gjuhët zyrtare të BE-së”.
Bullgaria në vazhdimësi ka insistuar se gjuha maqedonase është një dialekt i gjuhës bullgare, sikur edhe identiteti i saj, që sipas Sofjes ka “rrënjë bullgare”.
Kjo ka bërë që Bullgaria, si shtet anëtar i BE-së, në nëntor të vitit 2020 të përdorte veton për bllokimin e nisjes së bisedimeve për anëtarësim të Maqedonisë së Veriut në BE.
Bullgaria me propozimin e parë të Francës ka insistuar edhe në përfshirjen e pakicës bullgare në Kushtetutën e Maqedonisë së Veriut para se të nisin bisedimeve e anëtarësimit, por me modifikimin e propozimit, sipas kryediplomatit Osmani, kjo do të ndodhë para hapjes së kapitullit të parë të bisedimeve.
“Propozimi që ishte më herët parashikonte që fillimisht të miratohen ndryshime kushtetuese, pastaj të fillonin negociatat. Tani ka fillim të negociatave, konferencë të parë ndërqeveritare, hapja e negociatave, proces i plotë i verifikimit dhe para hapjes së kapitullit të parë, duhet ne të bëjmë ndryshime kushtetuese”, theksoi Osmani.
Drejtuesit e institucioneve maqedonase ka thënë se propozimi i ri nuk përshin çështjen historike që janë gjithashtu një kontest i hapur mes Shkupit dhe Sofjes.