Përfaqësuesi i Posaçëm i Bashkimit Evropian për dialogun Kosovë-Serbi, Miroslav Lajçak ka përfunduar vizitën dyditëshe në Kosovë gjatë së cilës ka diskutuar me autoritetet në Prishtinë për çështjen e vazhdimit të dialogut me Serbinë dhe zbatimin e marrëveshjeve të arritura deri më tani në kuadër të dialogut.
Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka thënë se dialogu me Serbinë nuk duhet të prekë rendin kushtetues dhe territorin e Kosovës.
Ajo këto komente i bëri të premten (17 shtator) gjatë një takimi në Prishtinë me përfaqësuesin e Posaçëm, Lajçak.
“Presidentja Osmani theksoi se institucionet e Kosovës janë të vendosura që të vazhdojnë dialogun, i cili duhet të përmbyllet me njohjen e ndërsjellë ndërmjet dy vendeve”, thuhet në një njoftim të presidencës.
Sipas njoftimit, Lajçak ka thënë në takim se askush nuk do të kërkojë nga Kosova të negociojë kushtetutshmërinë, integritetin territorial dhe funksionalitetin e saj të brendshëm.
Në takim është diskutuar për procesin e dialogut mes Kosovës dhe Serbisë i cili zhvillohet në Bruksel me ndërmjetësimin e Bashkimit Evropian.
Presidentja ka theksuar se Kosova është palë konstruktive në dialog dhe po zbaton marrëveshjet e arritura duke e akuzuar Serbinë se nuk po e bën një gjë të tillë.
Mirëpo edhe pala serbe ankohet në atë të Prishtinës për moszbatim të marrëveshjeve, në veçanti atë për Asociacionin e Komunave me shumicë serbe.
Gjatë qëndrimit në Kosovë më 15 deri 17 shtator, Lajçak ka takuar edhe kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti, përfaqësues të opozitës, shoqërisë civile dhe bizneseve.
Ai tha se ende nuk ka një datë të një takimi të mundshëm mes kryeministrit të Kosovës, Albin Kurti dhe presidentit të Serbisë, Aleksandar Vuçiq. Sipas tij disa data janë diskutuar gjatë qëndrimit në Prishtinë, mirëpo këtë çështje do ta diskutojë edhe me autoritetet serbe gjatë qëndrimit të tij në Beograd të hënën dhe të martën.
Ai tha se është e rëndësishme që palët janë të angazhuara në dialog mirëpo për një afat se kur mund të arrihet një marrëveshjeje midis dy palëve nuk mund të flitet.
“Ky është një proces i ndjeshëm, serioz, por ai po ecë përpara”, tha Lajçak.
I pyetur në lidhje me çështjen e hapjes së arkivave, temë kjo që kishte nxitur debate në Kosovë, ai tha se “nuk ka pasur diskutime të posaçme për arkivat por është rikonfirmuar ajo që është thënë disa herë më parë se asnjëra palë nuk do të ketë pengesa në qasjen në arkiva”.
“Zëvëndëskryeministri Bislimi më ka thënë se nuk ka arkiva të UÇK-së dhe se ato janë vetëm arkiva shtetërore”, tha Lajçak.
Në takimin e fundit në Bruksel më 7 dhe 8 shtator, ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, në nivel të negociatorëve, përfaqësuesi i Kosovës, zëvendëskryeministri Besnik Bislimi tha se palët janë pajtuar që të hapen arkivat në Serbi dhe Kosova të hapë arkivat shtetërore “që kanë të bëjnë me Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës”, me qëllim që të ndihmohet në zbardhjen e fatit të personave të zhdukur dhunshëm gjatë luftës në Kosovë.
Megjithatë, nga Agjencia Shtetërore e Arkivave të Kosovës kanë thënë për Radion Evropa e Lirë se Kosova nuk ka arkiva për UÇK-në.
Dialogu ndërmjet Kosovës dhe Serbisë ka nisur më 2011. Përmes tij synohet arritja e një marrëveshjeje gjithëpërfshirëse për normalizimin e raporteve mes dy vendeve.
Zyrtarët e Bashkimit Evropian vazhdimisht ua kanë rikujtuar palëve se ky proces është i rëndësishëm edhe për perspektivën evropiane të të dyja vendeve.