Që para pandemisë dihej se migrantët më shpesh se gjermanët kanë punuar në punë të pasigurta, me kontrata afatshkurtra apo si punëtorë të huazuar për një kohë të caktuar. Ardhja e krizës së Coronës i goditi ata të parët më shumë, sidomos në valën e parë të lockdownit në Gjermani. 400.000 refugjatët e azilkërkuesit e punësuar aktualisht, sipas studimit të publikuar tani nga Instituti i Studimit të Tregut te Punës e Profesioneve, IAB- pjesë e Agjencisë Federale të Punës – u rrezikuan 3 herë më shumë se gjermanët nga humbja e vendit të punës. Më shumë se 20.000 prej tyre madje e humbën vendin e punës. Po ashtu refugjatët dhe migrantët ishin më shumë të prekur nga kalimi në punën me orar të kufizuar, dhe mund të punonin shumë më pak në shtëpi, kur u vendos kalimi në Home-Office. Por ka edhe një lajm të mirë, këto muaj pas përmirësimit të gjendjes në tregun e punës, një pjesë e tyre sërish ka gjetur punë, nënvizon studimi.
Integrim i ndërprerë
“Punësimi i migranteve dhe migrantëve dhe refugjatëve është më i ndjeshëm ndaj tronditjeve se sa popullsia vendase”, thotë studiuesi i IAB, Herbert Brücker, një nga autorët e studimit. “Por në momentin që fillon përmirësimi i ekonomisë, edhe ata mund të futen shpejt në procesin e punës.” Shqetësuese për Brücker është, se zhvillimi pozitiv i viteve para pandemisë u ngadalësua ose u ndal prej saj. Kështu kuota e punësimit të refugjatëve, megjithëse u shtua me afër 1% në vitin e pandemisë 2020 krahasuar me vitet para saj, 5%, ajo ishte shumë më e ulët. “Ne ndërpresim kështu procesin e integrimit”, thotë Brücker. Për shembull shumë programe për refugjatët, si programe integrimi apo të gjuhës gjermane për shkak të Coronës u ndërprenë. “Kjo në plan afatgjatë do të ketë pasoja negative.”
Për Mosjkan Ehrarin nga organizata “Handbook Germany” humbja e vendit të punës shkakton frikë tek migrantët. “Ne marrim ndërkohë shumë kërkesa nga njerëz që thonë, kam humbur vendin e punës, dhe kam frikë, se kjo do të ketë efekt tek leja e qëndrimit.” Më të prekurit janë ata me qëndrim “duldung” -leje e posaçme e përkohshme që jepet për arsye të caktuara. Sipas IAB, 200.000 vetë në Gjermani e kanë këtë leje qëndrimi.
Nga viti 2020 në Gjermani është në fuqi ligji për punësimin për personat me “Duldung”. Sipas ligjit këta persona mund të qëndrojnë në Gjermani, nëse kanë një punë të rregullt me sigurime sociale. Por sipërmarrësi Gottfried Härle është kritik. Zbatimi i këtij ligji nuk ka sjellë ndonjë përmirësim ligji ka “shumë barriera burokratike dhe është më shumë i orientuar nga lehtësimi i dëbimit dhe jo krijimi i perspektivave të qëndrimit”, thotë ai. Në punishten e tij të birrës në Allgäu, Härle punëson 35 punëtorë, 5 janë refugjatë. Bashkë me sipërmarrës të tjerë gjermanë ai angazhohet në iniciativën “E drejtë qëndrimi për punë”. Kjo iniciativë lindi si pasojë e pakënaqësisë së sipërmarrësve, pasi ndodhte “që refugjatë të integruar mirë herë pas here merreshin dhe dëboheshin nga vendi i punës”, rrëfen Härle, por në kohën e pandemisë, kjo u rrallua për shkak se ka pasur më pak fluturime.
Imigrimi vazhdon të rritet
Kur humbasin vendin e punës, migrantët kanë vështirësi të tjera, edhe kur nuk janë të prekur drejtpërdrejt nga dëbimi. Humbja e vendit të punës vë në lëvizje një “rreth vicioz burokratik”, thotë Mosjkan Ehrari nga organizata “Handbook Germany”. Shumë zyra janë të mbyllura tani për shkak të pandemisë. Refugjatët ndodhen “shpesh para dyerve të mbyllura, nuk marrin dot orare me prezencë dhe duhet të plotësojnë formularë të komplikuar, që shpesh nuk i kuptojnë, dhe shumicën e rasteve në gjermanisht.”
Por megjithë vështirësitë tani në kohë të Coronës kjo nuk e ndryshon trendin afatagjatë të imigrimit, thotë eksperti i tregut të punës, Herbert Brücker. Për shkak të ndryshimit demografik Gjermania është e varur nga ardhja e fuqisë punëtore të kualifikuar. Madje edhe në vitin e Coronës 2020 ka pasur një emigracion neto prej 250.000 migrantësh, “që në masë jo të vogël është futur edhe në punë”, thotë Brücker.