Vijnë në shqip katër poetët e famshëm grekë: Kavafis, Seferis, Elitis, Ricos
Ditën e shtunë datë 24 mars 2018, ora 11.30, Qëndra Kombëtare e Kulturës “Nacional”, organizon prezentimin e katër librave të rinj të poetit dhe përkthyesit të mirënjohur Iliaz Bobaj.
Veprimtaria u mbajt në sallën UNESCO, në Muzeun Historik Kombëtar Tiranë dhe organizua në bashkëpunim me “Anna Tours” Company, shoqatën shqiptare “Emigranti”, Patra dhe shoqatën “Korca”, Athinë.
Në veprimtari morën pjesë poetë, prozatorë, akademikë, profesorë të Universitetit të Tiranës dhe Gjakovës, studentë, përkthyes, miq të shkrimtarit nga Kosova, Maqedonia, Mali i Zi si dhe shumë shqiptarë emigrantë të ardhur posacërisht nga Parta dhe Athina me dy autobuzë, në nderim të shkrimtarit Iliaz bobaj, si sponsorizim i “Anna Tours” Company, për shoqatën shqiptare “Emigranti”, në Patra dhe shoqatën “Korca”, Athinë.
Veprimtaria u moderua nga drejtori i gazetës letrare dhe kulturore Nacional, poeti dhe studiuesi i mirënjohur Mujë Bucpapaj.
Në veprimtari u promovuan:
1. Antologjia poetike: Kavafis, Seferis, Elitis, Ricos(Përkthim).
2. Antologjia e Tregimit Satirik Botëror, “Nuk rroj dot pa grindje,” me autorët më në zë të tregimit satirik botëror (Përkthim).
3. “Shkolla e diplomacisë”, fabula, vepër e autrot.
4. Libri me tregime saterike “ Është pikërisht kështu,”liber i Iliaz bobajt.
Thanë për Iliaz Bobajn
Profesori i Universitetit të Tiranës, Prof. Dr. Martin Mato, trajtoi vlerat e larta të përkthimit në shqip të katër poetëve të famshëm grekë nga përkhtyesi shqiptar. Ai tha se Bobaj ia ka dalë një sfide të veshtirë me një sukses të madh.
Studiuesi i njohur Pandeli Koci foli për origjinalitetin e fabulave të I. Bobajt, të sjella në librin “Shkolla e diplomacies” me një mjeshtri të lartë .
Prof. Migena Arllati, nga Universiteti i Gjakovës , u ndal në analizën e saj në stilin mjeshtëror të përkthimit të Bobajt, qoftë tek antologjia e katër poetëve grekë, qoftë tek antologjia e tregimit saterik botëror. Ajo cmoi edhe përkthimet e tij nga gjuha shqipe në greqisht.
Shkrimtari dhe kritiku i letërsisë Kozma Gjini, levrues i sukseshem i tregimit saterik dhe fabules, vlerësoi korpusin letrar të Iliaz Bobajt duke cmuar atë si origjinale dhe të rrallë në letërsinë bashkëkohore. Ai analizoi prurjet e Bobajt ne fushën e tregimit saterik dhe fabulës si shume të sukseshme dhe mbresëlënëse. Gjini u shpreh se dëshironto t\i shihte ato në tekstet shkollore shqiptare.
Prof. Qazim Shehu, kritik dhe studiues i mirenjohur u ndal në të rejat që i sjellin gjuhës shqipe përkthimet e zotit Bobaj dhe boshllëkun që ato plotësojnë sidomos për nxënësit dhe studentët shqiptarë, por edhe studiuesit në tërësi.
Studiuesi i njohur Xhahid Bushati nga Universiteti i Shkodrës, trajtoi një specifikë të vecantë të librave të përkthyer dhe atyre original, në atë që ai e quajti si “Kulturologjia e zotit iliaz Bobaj.”
Mujë Bucpapaj, ne emër të Shtepisë Botuese Nacional tha se ndiehej i nderuar për veprën letrare të Iliaz Bobajt, për risitë dhe origjinalitetin e saj, duke e vlerësuar atë si një nga përkthyesit më të mirë të të gjitha kohrave dhe më të aftin nga gjuha greke në shqip dhe anasjelltas. Bucpapaj vlëresoi rolin e letërsisë në afrimin e dy popujve tanë dhe kulturave tona, duke cmuar kontributin e Bobajt në këtë drejtim.
Nënkryetarja e bashkisë së Patres, zonja Kuri, shprehu konsideratat e saj për përkthimin e Bobajt, rolin ëe tij në komunitetin shiptar atje, duke vlerësuar punën e tij në afrimin e kulturave të dy popujve tanë. Ajo vlerësoi botimet Nacional që u japin hapsirë poetëve të famshëm të përkthyer me aq mjejshtri nga zoti Bobaj.
Folen gjithashtu shkrimtari I njohur Nikolla Spathari, kryetar i klubit të shkrimtarvë Durrës, Kristina Veliu, kryetare e shoqtës së emigrantëve shqiptarë në Patra, studiuesi dhe publiciti i njohur Nebil Cika, ndërsa artistja e famshme Margarita Xhepa interpretoi disa poezi.
Sopranoja e njohur Sofika Kola intepretoi disa lirika që i shkuan natyre poetike të veprimtarisë.
Në fund autori Iliaz Bobaj I emocionuar falenderoi botuesin, të pranishimit, familjen tij, diskutantët dhe “Anna Tours” Company” dhe presidenten e saj Diella Anna Preka, për bërjen të mundur të sjelljës së dy autobuesve me shqiptarë nga patra në Shqiëpri.
Për nder të të pranishmeve në fund u dha një koktej.
Biografi e Iliaz Bobajt
Iliaz Bobaj u lind në fshatin Lazarat të Rrethit të Gjirokastrës, në një familje me tradita atdhetare dhe kulturore.
Shkollën fillore e filloi në vendlindje, por e vijoi dhe e përfundoi në qytetin e Delvinës, ku u shpërngulën familjarisht. Në qytetin e Delvinës përfundoi edhe shkollën e mesme.
Ka kryer studimet e larta për matematikë dhe fizikë në Institutin e Lartë Pedagogjik të Shkodrës dhe në Universitetin ”Eqerem Çabej”, në Gjirokastër, po në këtë degë.
Ka punuar mësues në rrethet e Sarandës, Delvinës, drejtues shkolle në qytetin e Delvinës, drejtues i Shtëpisë së Pionierit Delvinë dhe gjatë viteve 1992-1997 ka kryer detyrën e Sekretarit të Këshillit të Rrethit te Delvinës.
Prej vitit 1997 ka emigruar së bashku me familjen e tij në qytetin e Patrës, (Greqi), ku jeton edhe sot. Është i martuar dhe ka dy fëmijë.
Me krijimtari letrare është marrë që në bankat e shkollës, duke botuar në organet e shtypit të kohës fabula, poezi, (për të rritur dhe për fëmijë), epigrame, tregime, (për të rritur dhe për fëmijë), përkthime dhe publicistikë.
Është poet, shkrimtar, fabulist, humorist, eseist, publicist dhe përkthyes.
Është autor i librave:
1. Dora dhe faqja (fabula).
2. Dhelpra dhe gjyqtari (fabula),
3. Jetën e pres si të vijë (poezi).
4. 501 fjalë të urta (fjalë të urta).
5. Molla e sherrit (fabula).
6. Legjenda e Syrit të Kaltër (legjendë për fëmijë).
7. Tregu i fjalës (epigrame).
8. Dino Buzzati ndalohet në doganë (tregime satirike).
9. 777 fjalë të urta (fjalë të urta).
10. Testamenti i bukurisë (poezi).
11. Rrëfimet e një nate kthimi (esse).
12. Kali i pushtetit (fabula, poezi satirike, epigrame).
13. Poezitë e fqinjëve të jugut (antologji poetike).
14. Zogjtë e ballkonit tim (poezi për fëmijë).
15. Ditën e artë e shkoj me ty (poezi).
16. Legjenda e Butrintit (legjendë për fëmijë).
17. Bota është e madhe shumë…(poezi për fëmijë).
18. Është pikërisht kështu (tregime satirike).
19. legjenda e zogur Gjon, poeme per femije.
Është autor i disa përkthimeve:
1. Ezopi (vepra e plotë,fabula).
2. Harta e grisur (Ali Podrimja, poezi, greqisht).
3. Plaga e dhjetë me hënën (Kalosh Çeliku, poezi, greqisht).
4. Në detin e bukurisë (Panajota Zalloni, poezi, shqip).
5. Etje për qiell, (Panajota Zalloni, poezi shqip- greqisht).
6. Dashuri në Butrint (dramë, Dino Kubatis, shqip).
7. Këpucët e Van Gogut, (tregime, Kostas Valetas, shqip, libër fitues i Çmimit Letrar Ndërkombëtar: ’’Kepi i Shpresës së Mirë- Fahredin Gunga’’, për vitin 2011, Prishtinë).
8. Drita e Lesbos (tregime, Kostas Valetas, shqip).
9. Nëna Shqipëri (dramë, Dino Kubati, shqip)
10. Agim Gjakova (poezi, greqisht).
11. Agim Vinca (poezi, greqisht).
12. Mujo Buçpapaj, (poezi, greqisht).
13. Gjërat e harruara, Jeton Kelmendi, (poezi, greqisht).
14. Abedin Pasha Dino, poezitë e tij dhe Dinot e tjerë (Niko Stylos, studim, shqip).
15. Kavafis- Seferis- Elitis ( antologji poetike, shqip).
Ka përkthyer në shqip pjesë nga veprat e autorëve të mëdhenj botërorë, (midis tyre edhe nobelist), si: Azis Nesin, Mark Tuein, Gi Dë Mopasan, Anton Çehov, Krillov, Sabiel, Xhovani Soresi, Klod Arno, Jorgos Seferis, Odiseas Elitis, Konstandinos Kavafis, Sapfo, Qiqi Dhimulla, etj.
Ka përkthyer në gjuhën greke pjesë nga krijimtaria e poetëve të njohur shqiptarë: Ali Podrimja, Agim Gjakova, Agim Vinca, Mujo Buçpapaj, Kalosh Çeliku, Jeton Kelmendi, Muharrem Kurti, Mentor Hoxha, etj.
Krijimtaria e tij letrare është përfshirë në disa antologji poetike brenda dhe sidomos jashtë atdheut.
Po ashtu krijimtaria e tij është botuar në shqip dhe në gjuhë të tjera në disa vende të botës, si në Angli, Rumani, SHBA, Greqi, Kosovë, Spanjë, Suedi, Turqi, Itali, Mali i Zi, Maqedoni, Maltë, Meksisë, Kinë, etj, ku ka marrë edhe çmime të ndryshme letrare.
Disa nga librat e tij janë rekomanduar për programin mësimor në degët e gjuhës shqipe në Universitete brenda vendit dhe në degët e Albanologjisë jashtë vendit.
Boton në shumë organe (shqip dhe në gjuhë të huaja), brenda dhe jashtë vendit.
Përkthen nga gjuhët :greke, ruse, italiane, angleze.
Është fitues i mjaft çmimeve letrare,(brenda dhe jashtë vendit),për krijimtarinë e tij letrare dhe për përkthime.
Është organizator dhe pjesmarrës aktiv në veprimtari letrare-artistike, si brenda vendit, ashtu edhe në ato ndërkombëtare.
Është veçanërisht i lidhur me vendlindjen e tij, Lazaratin, me atdheun, me hapësirën mbarëshqiptare dhe me problemet e emigracionit shqiptar në Greqi, duke qenë njëherësh edhe një zë i fuqishëm në përkrahje të tyre dhe të problemeve që ata kanë dhe një ndër publicistët më të njohur dhe më të lexuar aty.
Është Anëtar i Redaksisë së Gazetës LAZËRATI dhe i Plus Gazeta Athina, (gazeta më e madhe shqiptare në Greqi).
Është Anëtar i Shoqatës së Intelektualëve Shqiptarë ”FJALA E LIRË”,(Londër).
Është Anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Shqipërisë.
Është Anëtar i Shoqatës së Shkrimtarëve për Fëmijë dhe të Rinj të Shqipërisë.
Është Anëtar i Shoqatës së Gazetarëve Profesionistë të Shqipërisë.
Është Reporter i Radio Sarandës në Greqi.
Është Anëtar i Shoqatës Botërore të Shkrimtarëve (Ë.P.S).
Është Anëtar i PEN-CLUB të Greqisë (nën kujdesin e UNESKO-s).
Është ‘’Anëtar Nderi’’ i Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptarë ‘’Dega e Blertë’’, Selanik.
Është ‘’Kryetar Nderi’’ i Shoqatës së Shqiptarëve të qytetit te Patrës, Greqi.
Disa nga Çmimet Letrare të fituara nga ky autor janë:
1. Medalje e Artë e UNESKOS, ’’Aleksandri i Madh’’, Dega e Greqisë, 2013 dhe nga Shoqata Kulturore Ndërkombëtare ‘’Kafeneja e Ideve, Salaminë’’, për kontribut të shquar në fushën e letërsisë.
2. Çmimi Special: ‘’Leka i Madh’’, i Lidhjes së Shkrimtarëve Shqiptarë të Maqedonisë, 2010 (Medalje Argjendi).
3. Çmimi për kontribut në pasurimin e letërsisë shqipe, dhënë nga Lidhja e Botuesve Shqiptarë (2003).
4. Çmimi i Dytë Kombëtar për libret tablloje muzikore, dhënë nga Televizioni Shqiptar (1989).
5. Çmimi i Nderit, dhënë nga Lidhja Europiane e Kritikës Letrare (2013).
6. Çmimi i Parë për librin humoristik të vitit 2012, dhënë nga Lidhja e Shkrimtarëve Shqiptarë, Maqedoni.
7. Çmimi Kulturor Letrar, për kontribut të shquar në fushën e letërsisë, dhënë nga Shoqata Kulturore Mbarëkombëtare ‘’Ismail Qemali’’ dhe Biblioteka Publike ‘’Shefqet Musaraj’’, Vlorë 2011.
8. Çmimi: ‘’Përkthyesi i vitit 2010’’, dhënë nga Lidhja e Shkrimtarëve Grekë ‘’Ksasteron’’ dhe revista letrare ‘’Qeleno’’.
9. Çmimi i Parë, dhënë nga Shoqata Kulturore Ndërkombëtare ‘’Kafeneja e Ideve’’, Salaminë, 2011.
10. ’’Mirënjohje, për kontribut të shquar në fushën e përkthimeve letrare’’, dhënë nga Shoqata Studentore Shqiptare Athinë (2011).
11. Çmimi i parë, dhënë nga Galaktika Poetike ‘’ATUNIS’’, 2013.
12. ‘’Mirënjohje për kontribut të shquar në Mitingun Poetik të Gjakovës’’, dhënë nga Klubi ‘’Gjon Nikollë Kazazi’’, Gjakovë, 2014.
13. Çmimi i Parë në Mitingun e 50- të Poetik të Gjakovës, 2014.
14. Diplomë Nderi, dhënë nga Shoqata Ndërkombëtare ‘’Arti pa kufinj’’, Sarandë 2014.
14. Dekoruar nga Presidenti i Republikes së Shqipërisë, 2017