Ekspertët e quajnë “sindemi”, një përzierje e rrezikut klinik dhe social. Ndodh kur pandemia shndërrohet në “stuhi të përsosur”: përveç që ka një ndikim në shëndet, ajo ka pasoja ekonomike, emocionale dhe kulturore.
Covid-19 “infekton” trupin dhe mendjen dhe ekspertët e Shoqatës Italiane të Neuropsikofarmakologjisë (Sinpf) po japin alarmin. “Një milion raste të reja të shqetësimit mendor” priten, pas krizës ekonomike, pikëllimit dhe frikës. “Tek ata që kanë rënë në kontakt me virusin – shpjegojnë psikiatrit, farmakologët, neurologët dhe psikologët – probabiliteti i simptomave depresive rritet deri në 5 herë në krahasim me popullatën e përgjithshme dhe vlerësohet se në muajt e ardhshëm mund të shfaqen deri në 800 mijë raste të reja depresioni (incidenca e këtij problemi vlerësohet në rreth 30% të pacientëve me Covid, sqarojnë ekspertët dhe tashmë ka 2.4 milion infeksione deri më sot)”.
Çfarë është Sindemia Covid-19
Për më tepër, “gjysma e njerëzve të infektuar kanë çrregullime psikiatrike me një incidencë prej 42% të ankthit ose pagjumësisë, 28% të çrregullimit të stresit post-traumatik dhe 20% të çrregullimit obsesiv-kompulsiv”. Por “sindemia Covid-19” mbingarkon gjithashtu edhe ata që nuk janë prekur drejtpërdrejt nga virusi: midis të afërmve të rreth 86 mijë pacientëve të vdekur, të paktën 10% përjetojnë depresion brenda një viti, sipas ekspertëve të Sinpf.
Për shkak të “një zie të komplikuar që do të zgjasë më shumë se dymbëdhjetë muaj, gjithashtu për shkak të rregullave për parandalimin e përhapjes së Covid-19 shumë njerëz nuk ishin në gjendje që ti jepnin lamtumirën e fundit të afërmve të tyre”, shpjegon Claudio Mencacci, bashkë- president i Sinpf dhe drejtor i Departamentit të Neuroshkencës dhe Shëndetit Mendor të Asst Fatebenefratelli-Sacco në Milano.
“Me zgjatjen e gjendjes së jashtëzakonshme dhe kufizimet në shoqëri, punë, mundësinë e planifikimit të një të ardhmeje, madje edhe ata që nuk janë infektuar janë në prag të një sulmi nervor”, shton Matteo Balestrieri, bashkë-president i Kompanisë Italiane të neuropsikofarmakologjisë dhe profesor i Psikiatrisë në Universitetin Udine. “Pas një faze fillestare në të cilën bëmë gjithçka mundëm për t’i rezistuar dhe mbi të gjitha luftuam frikën nga virusi, tani lodhja dhe zemërimi kanë marrë përsipër. Ajo që shqetëson mbi të gjitha është vala e sëmundjes mendore të shkaktuar nga kriza: kushtet mjedisore dhe socio-ekonomike në fakt kanë një peshë të madhe në mirëqenien psikologjike të popullsisë dhe pandemia Covid-19 po krijon kushtet për përhapjen e shqetësimit”.
Për më tepër, sot, vazhdon Mencacci, ka 2.1 milion familje në një gjendje të varfërisë absolute dhe ato po rriten vazhdimisht. Ankthi ekonomik shkakton sëmundje mendore, siç vërtetohet gjithashtu nga rritja e konsiderueshme e shitjeve të barnave psikotrope të regjistruara në muajt e fundit. Kjo shton më shumë besimin se me të vërtetë po përballemi me një sindemi të përmasave të mëdha, ndaj së cilës mund të reagojmë duke përmirësuar kujdesin dhe trajtimin e pacientit.
Përkundër asaj që ndodhi në muajt e parë të pandemisë, kur vizitat dhe shërbimet shëndetësore në qendrat e shëndetit mendor u zvogëluan, është e nevojshme të synojnë forcimin e shërbimeve dhe është thelbësore të jesh sa më afër qytetarëve. Duke filluar nga mjekët e familjes, të cilët së pari mund të kapin shqetësimin dhe më pas të dërgojnë pacientët tek specialisti”.
Edhe në sektorin e shëndetit mendor, Balestrieri konkludon, se terapitë kanë ndryshuar fytyrën dhe tani janë në gjendje të përmirësojnë jashtëzakonisht cilësinë e jetës së pacientëve me çrregullime mendore. Sidoqoftë, me kusht që barnat, nëse janë të nevojshme, të përshkruhen gjithmonë nga mjeku specialist, i cili më pas duhet të menaxhojë trajtimet së bashku me mjekun e familjes. Trajtimi vetë, rrezikon të mos zgjidhë problemet dhe gjithashtu të shtojë rreziqet shëndetësore”.