Presidenti i zgjedhur Joe Biden thotë se ai dëshiron që Shtetet e Bashkuara të kthehen në marrëveshjen bërthamore të Iranit 2015, nëse Teherani rifillon zbatimin e saj. Por ekspertët thonë se kthimi në paktin bërthamor me Iranin nuk do të jetë i lehtë.
Vrasja e shkencëtarit të lartë bërthamor të Iranit, Mohsen Fakhrizadeh në fund të nëntorit rriti tensionet në Lindjen e Mesme dhe kërcënon të komplikojë politikën amerikane ndaj Iranit. Presidenti i zgjedhur Joe Biden thotë se ai do të dëshironte t’i kthente Shtetet e Bashkuara në marrëveshjen bërthamore me Iranin të nënshkruar në vitin 2015, nëse Teherani fillon ta zbatojë atë.
Sekretari i Shtetit Mike Pompeo e ka bërë tërheqjen nga kjo marrëveshje dhe fushatën e “presionit maksimal” mbi Teheranin një nga bazat e politikës amerikane ndaj Lindjes së Mesme, duke e quajtur “të butë” diplomacinë e administratës Obama ndaj Teheranit.
“Me ndihmën e aleatëve tanë të Gjirit, fushata jonë e presionit maksimal e izoloi Iranin në fushën diplomatike, ushtarake dhe ekonomike. Deri tani ne kemi vendosur 77 raunde sanksionesh që kanë vënë në shënjestër afër 1500 individë dhe subjekte”, tha Sekretari i Shtetit Mike Pompeo.
Ekspertët kanë mendime të ndryshime mbi efekivitetin e fushatës së presionit maksimal.
“Unë mendoj se ka qenë shumë efektive në kufizimin e aftësisë së regjimit për të financuar grupet dhe aktorët destabilizues në rajon”,thotë eksperti i Fondacionit Heritage, James Carafano.
“Kjo politikë ka qenë një katastrofë sepse megjithëse ka qenë jashtëzakonisht e dhimbshme për iranianët, ajo nuk e ka ndryshuar politikën e jashtme të Iranit në asnjë fushë, programi bërthamor ka përparuar”,thotë Trita Parisi nga Instituti Quincy për Shtet të Përgjegjshëm.
Ekspertët thonë se ekipi i ardhshëm i presidentit të zgjedhur, Joe Biden do të ketë një numër përparësish urgjente. Pandemia e koronavirusit dhe Irani ka të ngjarë të jenë ndër çështjet kryesore të administratës së re amerikane.
“Në Uashington çdo gjë që lidhet me Iranin kërkon një mbështetje vërtetë të madhe politike. Prandaj, unë mendoj se ekzistojnë pyetje të arsyeshme mbi atë nëse ekipi i zotit Biden do të duhej të shpenzonte këtë lloj kapitali politik në ditët e para të administratës (së re amerikane)”, thotë Henry Rome, ekspert i Grupit të Euroazisë.
Ministri i Jashtëm iranian Javad Zarif këtë muaj e quajti administratën Trump “një regjim mashtrues” dhe tha se nëse Joe Biden vendos të ndryshojë kurs dhe të respektojë angazhimin fillestar të Amerikës ndaj marrëveshjes bërthamore, Teherani gjithashtu do ta zbatonte atë plotësisht.