– Ngjarje e jetuar –
Tiranë,Gusht 1993
Hyrjanë qytetin e Gostivarit (Foto: 2011)
E quajnë Fadil Beshiri. Banon në qytetin e Gostivarit, në rugënSllobodan Popovski. Eshtë 26 vjeç dhe ka një djalë e një vajzë. Ka fjetur një natë, ”mysafir, pa njoftë pa ditë” në shtëpinë time në Tiranë.Më ka mbetur në mendje ai djalë shqiptar! Më ka lanëtepër mbresë. Pse, do të thoni ju?
Kjo ndodhi,disa ditë para vitit të ri 1995. Po dëgjoja lajmet nëtelevizor, konkretisht diçka për Bosnjën. Bije zilja dhe, u ngrita, e hapa derën. Përballë meje, një djalë i ri në moshë, por shumë isfilitur në gjendjen e tij fizike e shpirtërore.
– A mund të më pranoni sonte në shtëpinë tuaj, o vëlla, –foli itejlodhur ai?
– Mirë se të ka pru Zoti o djalë! Futu brënda, si në shtëpinëtënde, – i thash atij me plot zemër.
Hyri. Në korridor, u ndalua përballë meje dhe tha: – A ka ujë kjoshtëpi?
– Sa të duash, ju përgjigja. (Vertetë që m’u ndodh uji në çezmë e në dush me depozitë, sa të duash).
– Ma bëj kabull këtë natë o njeri i mirë se, jam një nevojtar,- thaai si me dhimbje e njëfarë përulësie, ose më sakt, njëfarë turpipara meje. Ishim në korridor, kur po shkëmbenim këto
fjalë…
Nëse ka ndonjë gjë që mund të them se, e njoh disi më mirë nëkëtë botë, është pikërisht psikologjia e mysafirit. Dhe sidomos e mysafirit të rrugës!!. Menjëherë, krijova përshtypje
se, kam të bëj me një njeri të mirë, por, momentalisht, njënevojtar. Dhe ai, sikur u fut shumë shpejt në meditimet e mija.Ngriti duart lart, shikoi vetveten dhe m’u drejtua: – Këtoçizme, kanë plot 16 ditë, pa u hequr nga këmbët e mia…Aman,!– Vetëm të lahem dhe, asgjë tjetër nuk dua.
– Nga po vjen more djalë, – ju drejtova me buzëqeshje për ta lehtësuar atë sadopak për ato që thoshte?
– Vij nga Bosnja, bre vëlla, vij nga lufta në Sarajevë! Kam kaluarnëpër gjashtë shtete duke ikur natë e ditë, e ja, arrita deri këtu nështëpinë tënde… Zoti, nëse ka, (dhe unë i besoj),më ka pru nëkëtë prak!
…U pastrua ngadalë në banjo. Ndërroi rrobat, veshi një palë ngaato të djalit tim, dhe, u ul në divan në guzhinë, që ne,shqiptarët e Shqipërise, e kemi (nga fukaralleku), ende, si dhomë pritje.
– Ma baj hallall sonte! Të voftë para Zotit, – foli ai pasi u qetësuapak, ulur në divan.
U njohëm me njëri-tjetrin, shkurtimisht, kush ishim e cilët ishimdhe, filluan bisedën për hallet e jetës.
– Sa njerëz ke në shtëpi në Gostivar? – e pyeta.
– Për këtë mos më pyet se, vetëm këtë nuk e di dhe vetëm kjo mëmundon tash një vit në mes flakëve e tmerrit të Sarajevës…Ne, jemi nga Gostivari por, kishim vite që punonim e
banonim në Bosnje. Na zuri lufta aty. Mbas disa kohe, disaorganizata humanitare mundën t’i largojnë andej pleqtë efëmijtë. I morën dhe dy prindërit e mi, gruan, djalin dhe vajzën
e vogël. Nuk di, asgjë për ta. Nuk di ku i çuan, nuk di a arritëndot në Gostivar…
– Ooo, nuk e di vetëm, a janë të gjallë, – tha Fadili me gjithëshpirt dhe i pikuan lotët?
Duke na folur gjatë për tmerret e Bosnjës, për krimet epashembullta të serbëve mbi popullin boshnjak, ai herë pas–here thoshte:
– Ju mos u ankoni. Ju jeni rehat. Kini shumë halle e vështirësi, por të gjitha të mirat i kini mbasi, nuk kini luftë.Mos u ankoni. Jeni në shtëpijat tuaja, në vendin tuaj. Oooo, dijani paqës brevëllazën!!
…Tek dëgjonim lajmet e fundit në TV, ai tha: – Ah sa pak jeptelevizori, bre vëlla! Aty ku janë tmerret e vërteta nuk i lanë tëhyjnë gazetarët. Kam parë me sytë e mi, me dhjetra raste, duke iu prerë kokat njerëzve, duke i nxjerrë fëmijën nga barku grave shtatzanë, duke vdekur nëpër strehime për një pikë ujë…
…Oh, tmerret nuk kallxohen. Ju nuk dini gjë. Ju jeni të lumturedhe sikur njëherë në ditë po të hani. Ju jeni në paqe…
… Të nesërmen në mëngjes, e përcolla Fadilin, deri tek autobuzi, në oborrin e stadiumit “Dinamo”, dhe, i dhash aq para sa, ç’mund t’i jepja unë. Aq, sa …, për të arritur Fadili,deri nëGostivar.
./.
(Skica është nxjerr nga libri me shkrime publicistike “Dyqani imendjes”, i autorit Zeqir Lushaj, botuar nga “Kristalina KH”,Tiranë 2009. ISBN: 978-99956-43-08-9)
-Per Limit.al , 1 Prill 2020-